Өткен аптада Қазақстанда VII шақырылған Парламенттің бірінші сессиясының ашылуы өтті. Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың сөйлеген сөзіне қарағанда, ол либералды реформаларды жүргізу бағытын сақтайды.
Парламент палаталарының бірлескен отырысында Тоқаев бірқатар түрлі өзгерістерді жариялады, соның ішінде Мәжіліске партиялардың өту шегін 7-ден 5%-ға дейін төмендетуді, сондай-ақ сайлау бюллетеніне “барлығына қарсы” деген бағанды енгізуді ұсынды. Мемлекет басшысы бұл жаңа енгізілімдер саяси бәсекелестікті дамытуға және азаматтардың сайлау құқықтарын қорғауды қамтамасыз етуге жағдай жасайтынын мәлімдеді.
Бірақ, сайлау өткеннан кейін кедергіні төмендетуді ұсыну біршама кешіктірілген қадам. , Тоқаев, мүмкін, осылай демократияландыруға деген ұмтылысын көрсеткісі келген
болар. Сондай-ақ, халықаралық қоғамдастыққа да, көптен бері «Нұр Отанның» монополиялық жағдайына наразы болған көпшілік қазақстандықтарға да көрсеткісі келуі мүмкін.
Екінші Президенттің бұл ұсыныстары эволюциялық және біртіндеп саяси дамуға деген ұмтылысын көрсетеді. Реформалар бар, бірақ олар өте баяу жүргізілуде, өйткені билік транзиті әлі аяқталған жоқ. Қарапайым тілмен айтқанда, республика тез өзгеруге дайын емес. Бұл туралы Тұңғыш Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың Премьер-Министр және Мәжіліс спикері қызметінде қалдыруға байланысты айтқанынан түсінуге болады.
Қайталап айтамын, өткен жарыстан кейін аталған реформаларды ұсыну – біршама кешіккен қадам. Екінші жағынан, бюллетеньдерге “барлығына қарсы” тармағын қайтару арқылы билік наразылық білдірушілерді сайлау науқанына тартуға және сол арқылы болашақ сайлауға қатысу деңгейін арттыруға тырысады. Азаматтардың қазіргі партияларға және тұтастай алғанда саяси жүйеге деген сенімінің төмендеуінің белгісі ретінде Ақордада мегаполистер мен ірі қалаларда сайлауға дауыс беоушілердің өте төмен қатысуы алаңдаушылық тудырып отыруы мүмкін. Сондықтан осындай мәлімдемелер “демократияландыруға” деген ұмтылысты көрсету үшін жасалады.
Жанболат Шолпанов, саясаттанушы, арнайы «Эхо Казахстана» үшін
Сурет: baigenews.kz
