ҚР Ұлттық экономика министрлігі “Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне Қазақстан Республикасында кәсіпкерлік қызмет саласында жаңа реттеу саясатын енгізу мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы” заң жобасын әзірледі, деп zakon.kz хабарлайды.
Заң жобасын іске асыру шеңберінде Қазақстан Республикасындағы кәсіпкерлік қызмет саласындағы жаңа реттеушілік саясаттың мақсаттары, міндеттері, базалық қағидаттары мен жаңа тәсілдері заңнамалық түрде айқындалатын болады, – делінген жазбада түсіндірме.
Мәселен, заң жобасында жеке кәсіпкерлік субъектілеріне қойылатын жаңа талаптар тұтынушылар, мемлекет үшін пайдалар мемлекеттік реттеуді жүзеге асыруға байланысты шығындардан басым болған жағдайда ғана енгізілуі мүмкін делінген.
Заң жобасында кәсіпкерлікті мемлекеттік реттеудің тиімділігіне:
осы кодексте белгіленген реттегіш құралдарды қалыптастыру шарттарының сақталуы, сондай-ақ мемлекеттік реттеуді негіздеудің, келісудің және мониторингтеудің міндетті рәсімдерін енгізу;
мемлекеттің кәсіпкерлік субъектілеріне сенімін арттыру;
жаңа талаптарды енгізу нәтижесінде кәсіпкерлік субъектілері үшін ақталмаған кедергілер жасауға жол бермеу.
Мемлекеттік реттеудің міндеттері мыналарды қамтиды:
ұлттық экономикаға инвестициялар тартуды ынталандыратын реттеуші ортаны қалыптастыру;
экономикада адал бәсекелестікті дамыту үшін жағдайлар жасау;
кәсіпкерлер беделінің құндылығына негізделген бизнесті адал, этикалық жүргізуді ынталандыру;
өзін-өзі реттеуді дамытуға жәрдемдесу;
тұтынушылардың құқықтарын қорғауды;
халықтың өмірі мен денсаулығын және қоршаған ортаны қорғау.
Мынадай шарттар ескеріле отырып қалыптастырылатын реттегіш құралдарды қалыптастыру шарттарын көздейтін жаңа бап енгізіледі:
негізділік;
кәсіпкерлік субъектілерінің теңдігі;
ашықтық және болжамдылық;
орындылығы;
сенімділік;
шамаластығы.
Негізділік деп реттегіш құралдардың жеке және заңды тұлғалардың құқықтары мен заңды мүдделерін, адамдардың өмірі мен денсаулығын, қоршаған ортаны, мемлекеттің қорғанысы мен қауіпсіздігін қорғау мақсатында ғана енгізілетіні түсініледі.
Кәсіпкерлік субъектілерінің теңдігі деп жекелеген нарық субъектілері үшін, оның ішінде квазимемлекеттік сектор субъектілері үшін әртүрлі құқықтық режимдер мен талаптарды белгілеуге жол бермеу түсініледі.
Ашықтық және болжамдылық деп реттегіш құралды енгізу себептерінің түсініктілігі және кәсіпкерлік субъектілеріне өз қызметін реттегіш құралдарға сәйкес келтіру үшін жеткілікті уақыт беру түсініледі.
Орындылық деп енгізілетін реттегіш құралдың ұтымдылығы және оны кәсіпкерлік субъектілерінің орындау мүмкіндігі түсініледі.
Анықтық дегеніміз-екі жақты түсіндіруге немесе белгісіздікке жол бермейтін, реттеуші құралдарды реттейтін нормаларды түсінікті, қол жетімді түрде ұсыну.
Өлшемдестік деп нақты салалардағы мемлекеттік реттеудің қатаңдығы деңгейінің Конституциямен және ҚР заңнамалық актілерімен қорғалатын құндылықтар үшін қолайсыз оқиғалардың басталу қаупі деңгейіне сәйкестігі түсініледі.
Бұдан басқа, кәсіпкерлік субъектілеріне қатысты жаңа реттегіш құралды енгізу немесе реттеуді қатаңдату құқықтық реттеудің нақ сол саласындағы екі реттегіш құралдың күшін жоюды көздеуге тиіс екендігі туралы бап қосылды.
Сондай-ақ, әлемдік тәжірибеде “реттеуші құмсалғыш”ретінде белгілі эксперименттік құқықтық режимдерді регламенттейтін жаңа бап енгізіледі.
Түсіндірілгендей, ол кәсіпкерлік қызметті реттеуді қайта қарау бойынша жүргізіліп жатқан реформаны “таза парақтан”қамтамасыз ету мақсатында енгізіледі.
Бұдан басқа, оларды сақтамағаны үшін заңды жауапкершілікке әкеп соқтыратын кәсіпкерлік субъектілеріне қойылатын талаптарды қамтитын ҚР-да Қолданыстағы НҚА және НТҚ-ның жалпыға қолжетімді дерекқоры ретінде кәсіпкерлік субъектілеріне қойылатын міндетті талаптардың тізілімі енгізілетін болады.
Бизнестің жұмысын жеңілдететін басқа да нормалар қарастырылуда.
Заң жобасының толық мәтінін 2021 жылғы 29 наурызға дейін жария талқылау үшін орналастырылған “Ашық НҚА” сайтынан көруге болады.
Заң жобасын әзірлеушілердің пікірінше, оны қабылдау микро-және шағын бизнесті тексеруге мораторийдің қолданылу мерзімі ішінде мемлекеттік реттеудің бүкіл ауқымын түбегейлі қайта қарау арқылы отандық бизнес – реттеу реформасын жүргізуге мүмкіндік береді.
Нәтижесінде бизнесті қатаң реттеуден оның іскерлік белсенділігін ынталандыруға көшуге бағытталған кәсіпкерлік қызметінің түбегейлі жаңа нормативтік құқықтық базасы қалыптастырылатын болады, – делінген түсіндірме жазбада.
