Біздің елде коронавирустық пандемия тағы да күшейді. Барлық облыстар қызыл аймаққа еніп, өлім-жітім көбейіп, ауру жағдайлары көбейді. Бұл туралы Денсаулық сақтау министрлігінің басшысы Алексей Цой 12 сәуірде өткен министрлер кабинетінің отырысында айтты. Осы айда, 11 күн ішінде республикада 25 мыңға жуық жағдай тіркелді, өткен аймен салыстырғанда, жұқтырғандар саны 3 есе өсті. Тәулік сайын аурудың 2800 жағдайы тіркеледі. Науқастар саны, Қостанай және Түркістан облыстарынан басқа, барлық облыстарда өсуде. Ең көп ауырғандар Нұр-Сұлтанда, Алматыда және Алматы облысында, жалпы олардың саны аурудың барлық жағдайларының санынан 61 пайызды құрайды. Сондай-ақ, елде өлім-жітім өсуде. Өткен айда қайтыс болғандардың саны, ақпан айымен салыстырғанда 1,4 есе өсті.
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев, өз кезегінде, Денсаулық сақтау министрінің алдына қатаң талаптар қойды. Президент Цой жақсы жұмыс істей бастағанын, бірақ кейін ол айтарлықтай төмендетіп алғанын айтты. Енді министр жағдайды осы, ағымдағы, айда өзгертуі керек. Егер орын алмаса, онда кадрлық шешім қабылданады және ол Денсаулық сақтау министрлігіне ғана емес, жалпы Министрлер Кабинетіне қатысы болады, деп атап өтті мемлекет басшысы.
Сондай-ақ, Тоқаев вакцинаның болмауына байланысты, оның нақты сәтсіздікке ұшырағанына наразылық білдіріп, вакциналау процесін бақылауды өз қолына алды. Президенттің айтуынша, Министрлер Кабинеті “Sputnik V” бойынша келісімдер, Қазақстанда вакцинаны өндіру халықты вакциналауға қажеттілігін толық қамтамасыз ете алады деп сендірген. Осы ақпаратты алған Тоқаев 1 ақпаннан бастап жаппай вакциналау бастплатынын жариялады. Нәтижесінде ақпан-наурыз айларында тек 0,1% қазақстандық екпе алды. Президент, енді оған медициналық дәрі-дәрмектерді қосымша жеткізу туралы басқа елдердегі әріптестерімен келіссөздер жүргізуге тура келетінін айтты.
Қарағандыда қаражат бөлінсе де, Sputnik V вакцинасын өндірудің қажетті қарқынына қол жеткізу мүмкін болмады. Ақпанда Министрлер Кабинеті Sputnik V-ны шығаруға 15 миллиард теңге бөлді, бұл шамамен 35 миллион доллар. Бірақ осы айдың басында фармацевтикалық зауыт шамамен 200 мың доза дәрі шығарды, 1 миллион доза болуы керек еді. Енді мемлекет басшысының сөзінен кейін, зауыт басшылығы сәуір айының соңына қарай кәсіпорын тағы 1 миллион доза шығаратынын, ал жыл соңына дейін оның санын 5 миллиард дозаға жеткізетіндігін хабарлайды.
Жыл соңына дейін дайын болуы мүмкін қазақстандық вакцинаның жағдайы одан да нашар. Рас, қазақстандықтар отандық вакцинаға мүлде күмәнмен қарайды. Оның үстіне мемлекет басшысына Қарағандыда шығарылған ресейлік «Спутник В» вакцинасын еккеннен кейін, күмәндану одан сайын күшейе түсті. Біздің вакцинаға қомақты қаржы бөлінді – 7 миллиард теңге. Оны өндіру үшін тіпті Жамбыл облысында зауыт салынды. Препараттың алғашқы партиясын сәуір айының соңында қолданысқа енгізу жоспарланған болатын. Енді Денсаулық сақтау министрінің айтуынша, ол ағымдағы жылдың аяғында енгізілетін болып отыр.
Сарапшылардың пікірінше, билік тағы да коронавирусқа қарсы күресте сәтсіздікке ұшырады. Олар қазіргі Үкімет бұрыннан нәтижесіз жұмыс істеп келеді деп санайды. Министрлер тек тепкен кезде, оның өзінде өз лауазымын сақтау үшін ғана жұмыс істей бастайды.
Бұл бітпейтін сәтсіздіктер мемлекеттік басқару жүйесі дағдарысының айқын көрінісі болып табылады, ол тіпті төтенше жағдайларда да тиімді әрекеттер ете алмайды. Осындай сал ауруы және өзінің керемет вакцинасы немесе жаппай вакциналау туралы барлық жарнамалық және насихаттық бейнелердің құлдырауы азаматтардың билікке деген сенімсіздігін күшейтпеуі мүмкін емес. Карантиндік және шектеу шаралары аясында сенімсіздік тез наразылық көңіл-күйге айналады. Жағдайдың маңыздылығын жоғары жақ түсінеді ме, әлде министрді құрбан қылып қамауға алса, адамдар тынышталады деп ойлай ма?
Тұрар Кәрімов, саяси шолушы, арнайы «Эхо Казахстана» үшін
