Коронавирустық инфекция эпидемиясы Дүниежүзілік банктің Қазақстанда ынтымақты зейнетақымен қамсыздандыруды жеке жинақтаушы форматқа көшіруді сынақтан өткізу идеясы іс жүзінде сәтсіз аяқталғанын айқын көрсетті.
Жақында биліктің Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының 700 мыңнан астам салымшысы 1,4 триллион теңгені құрайтын өз жинақтарының бір бөлігін пайдалана алады деген мәлімдемесінен бастайық.
Біздің басшылық экономикалық дағдарыстың салдарынан бірқатар проблемаларға, соның ішінде бағаның өсуіне тап болған азаматтарды қолдау үшін осындай шешім қабылдады.
Сондай-ақ, Қазақстанда қаражаттары жеткілікті жинақталып, жұлдызы жанғандар үшін мүмкіндіктер дәлізін анықтап үлгергені белгілі, олар жинақтарының бір бөлігін тікелей немесе ипотека арқылы тұрғын үй сатып алуға, сондай-ақ жер учаскелерін сатып алуға және емделуге ақы төлеуге жұмсай алады.
Демек, жинақтаушы зейнетақы жүйесі жұмыс істейді, бұрын тұрғын үй сатып ала алмаған азаматтар, енді оған қол жеткізе алады? – Жоқ, олай болмайды. Егер ел айналымындағы қолма-қол ақша шамамен 2,9 триллион теңге екенін ескеретін болсақ, онда нарыққа тіпті жартысының, 1,4 триллион теңгенің келуі бағаның күрт өсуіне себеп болады. Сондықтан қазақстандықтарға жаңа пәтер алуға қаражат қалай жетпеді, сол күйінде қалады.
Міне, Қазақстан аумағында толығымен құлдырап бара жатқан Батыс реформаларының құны да осы. Аугусто Пиночетаның Чили моделі біздің елде тамыр жаймақ түгіл, көз алдымызда толығымен күйреуде. Яғни, қазіргі жағдайда жинақтаушы қаражатты пайдалану дұрыс емес, өйткені ол қаржының қайтарымы болмай, ысырап етіледі. Жағдайды өзгерте алатын және азаматтардың зейнетақысына кепілдік бере алатын жалғыз нәрсе – ынтымақты жүйеге оралу.
Халықаралық ынтымақтастық мәселелері бойынша сарапшы Дәулет Мұхимов, арнайы “Эхо Казахстана” үшін
