Ғылым және сарапшылар қоғамдастықтары «қытайландыру» түсінігін әртүрлі халықтарды Қытай мәдениеті кеңістігіне қосу процесі ретінде қарастырады. Алайда Пекиннің геосаяси бастамаларын жүзеге асыруы бұл құбылысты басқаша қабылдауға мәжбүр етеді.
2013 жылдан бастап Қытай тарапы «Бір белдеу және бір жол» геосаяси стратегиясын жүзеге асыруда. Дәл осы стратегия «қытайландыруды» түсіндіреді.
Си Цзиньпиннің бастамасы жақын арада саяси және мәдени жағынан бір-бірінен тәуелсіз бола тұра, экономикалық тұрғыдан тәуелді, тілектері ортақ әртүрлі елдер мен бүкіл өркениеттердің үйлесімді өмір сүруі мен дамуының тұтастығын қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін үйлесімді даму деп Пекинде айтылып жүр.
Шын мәнінде, бұл стратегия Қытайдың басқа елдерді бақылауға алып, өзінің ықпалын кеңейтуге арналған өзіндік құралы болып табылады. Бұл Қытай өзінің сыртқы саясаты мен қысым тетіктері ретінде инвестициялар мен несиелер беру инфрақұрылымдық жобаларын пайдалануымен түсіндіріледі.
Сондай-ақ, қытайлық инвестициялармен бірге Орталық Азия, Оңтүстік-Шығыс Азия, Таяу Шығыс және Африка елдеріне Қытайдың мердігерлері де, жұмыс күші де белсенді көшіп келіп жатыр.Бүгінгі таңда Қытай әр мемлекет пен әр адамның өміріне ойыншы болған сайын оның қатысуы тек артуда.
Қазақстан үшін Қытай тарапынан қауіп – «Бір белдеу, бір жол» геосаяси стратегиясы шеңберінде Пекин сөзсіз саяси интеграцияға жеткізіп, экономикалық тұрғыда “жұтып жіберу” мүмкіндігінде. Капиталдың мұндай кеңеюінің құралдары: өндірісті ауыстыру, қайтарылмайтын несиелер беру, Аспан асты елінің азаматтары жұмыс күші, ал Қытай компаниялары мердігерлер ретінде инфрақұрылымға инвестициялар салу болып табылады.
Сондай-ақ, жастарды Қытайдың идеологиялық орбитасына білім беру бағдарламалары, соның ішінде Конфуций институттары арқылы тарту бар. Мұның бәрі Қазақстанның болашақ тағдыры туралы ойлануға мәжбүр етеді. Қазақстан өзінің егемендігін Еуразиялық экономикалық одақ аясында және Ресеймен интеграциялық процестерді күшейту арқылы ғана сақтай алады.
Халықаралық қатынастарды зерттеу орталығының сарапшысы Мұхтар Асанов, арнайы “Эхо Казахстана” үшін.
