Қытай сыртқы саяси ведомствосының басшысы Ван И Бүкілқытайлық халық өкілдері жиналысының кезекті сессиясынан кейін өткен баспасөз брифингі аясында Аспан асты елі мен Ресей “түрлі-түсті төңкерістерге” және сырттан қарсы тұру керек және бірлескен күш-жігермен өздерінің егемендігі мен саяси қауіпсіздігін сақтау керек деп мәлімдеді. Министрдің айтуынша, елдер өзара сенім моделін құрып, олар негізгі мүдделерін қорғауда өзара көмек көрсетуі қажет.
Осыдан кейін қытайлық БАҚ Ресей басшылығымен өзара іс – қимыл өте маңызды деп жазды, өйткені елдер жиі орын алып жатқан “түрлі-түсті төңкерістер” қауіп-қатерлеріне жылдам жауап беруі керек, бұл өз кезегінде, елдердің ортақ стратегиялық маңызды мүдделері бар және жан-жақты ынтымақтастық жүргізіп жатқан Орталық Азия республикаларында, сондай-ақ Оңтүстік-Шығыс Азиядағы жағдайды тұрақсыздандыруы мүмкін.
Қытай СІМ басшысының үндеуі Навальныйға байланысты Ресейге санкциялар енгізілген кезде айтылды. Содан кейін Штат пен Еуропалық одақ Ресей билігі “күштерді үйлесімсіз қолданғанын” мәлімдеді. Ресей СІМ өз кезегінде Батыстың әрекеттерін елдің ішкі істеріне “өрескел араласу” деп атады.
Бұған дейін Қытай билігі Батысты да осылай айыптаған болатын. Олар Американың 2019 жылы Гонконгтағы митингтерге қолдау көрсеткеніне наразы болды. Сол кезде наразылық білдірушілер экстрадиция туралы заңға байланысты көшеге шықты. Қытай саясаттанушыларының айтуынша, “түрлі-түсті төңкерістер” ҚХР және Ресеймен белсенді өзара әрекеттесетін мемлекеттерде жүзеге асырылды және жүзеге асырылып жатыр. Бұл, ең алдымен, Орталық Азия республикалары. Енді Батыс Азияның оңтүстік-шығысына бағыт алып отыр.
Ел тұтқасын ұстауға қол жеткізген американдық мемлекет басшысы Джо Байден өз елінің басшыларына АҚШ-қа қарсы шығуы мүмкін Пекинге және Америкада демократия негіздерін бұзуға тырысатын Мәскеуге қарсы шығуға шақырды.
Басқа мемлекеттермен бірлесіп түрлі-түсті төңкерістерге қарсы тұру қажет екенін ҚХР билігі 2020 жылы Ресей астанасында өткен ШЫҰ-ға қатысушы мемлекеттердің СІМ басшылары кеңесінің отырысы аясында да айтты. Сонымен бірге, Қытай СІМ басшысы Ұйым мүшелеріне сыртқы күштердің ішкі істерге араласуына және түрлі-түсті төңкерістер арқылы мақсатқа жетуіне жол бермеу үшін, Ұйым елдері бұл қауіпке қарсы батыл күресуі керек екенін атап өтті.
Қазақстан үшін бұл қауіп батысшыл ҮЕҰ мен қорлар, ЕО және АҚШ елдерінің елшіліктері қолдайтын ұлтшылдар, пантүріктер және түрлі экстремистер тарапынан ел мен аймақты украиналандыруға әрекет етіп жатқанына байланысты аса өзекті болып табылады. Нұр-Сұлтан қазір республика мен көршілес Орталық Азия мемлекеттеріндегі саяси ахуалдың тұрақсыздануына жол бермеу мақсатында Ресей мен Қытайдың бірлескен іс-қимылдарына барынша белсенді қатысуға тиіс. Өкінішке орай, ұлттық либералды көңіл-күй қазір тез таралып жатыр, бұл бір түнде бақылаудан шығуға қабілетті бүлікшіл саяси қозғалыстар мен формациялардың пайда болуына негіз болады. Ақорданың бұны білуі маңызды.
Тұрар Кәрімов, саяси шолушы, арнайы «Эхо Казахстана» үшін
