Осы айда Қазақстанда алғашқы онлайн-аукцион өтті, оның қорытындысы бойынша жеті мұнай-газ учаскесі сатылды. Сауда-саттық республикалық бюджетке 61 миллиард теңге әкелгені белгілі, бірақ бұл жерлердің жаңа иесі кім болғаны құпия болып отыр.
Сөз “Сағыз”, “Қарабау”, “Забурунье”, “Бегайдар”, “Балқұдық”, “Қошалақ” және “Сарайшық” сияқты мұнай учаскелері туралы болып отыр. Барлық учаскелер негізінен Атырау облысында, бірнешеуі Ақтөбе және Батыс Қазақстан облыстарының аумағында орналасқан.
Бірқатар қоғам қайраткерлері аукционда сатылған кен орындары мен барлау орындары қытайлық компаниялардың қолына түсті деп санайды. Мұндай пікір қисынды, өйткені Қытай қазақстандық жер қойнауына көптен бері көзі түсіп жүргені ешкімге құпия емес. Егер қоғам белсенділерінің айтқаны дұрыс болса, таяу жылдары Аспан асты елі Қазақстанға өз шарттарын қоя бастайды, сонда меншік, мүлік және жер мәселесі бір сәтте жаппай наразылықтың туындауына себеп болса, таңданудың қажеті болмайды.
Кен орындарын шетелдіктерге беру туралы барлық шешімдер заңдылықтың сақталуы жағынан мұқият тексерілуі керек. Қазақстанның мемлекеттік құрылымдары шетелдік инвесторлардың іс-әрекеттерін қатаң бақылауға алуы керек, әйтпесе олар өз ережелерін енгізе бастайды.
Мұнай-газ учаскелері туралы келісімге келетін болсақ, оны Бас прокуратурада Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың өзі де тексеруі керек. Егер бұл орындалмаса, бірнеше жылдан кейін, Пекин Қазақстан экономикасының барлық тетіктерін өз қолына алып, оның жаңа иесі болуы ықтимал.
Стратегиялық кен орындары мен барланған аумақтарды қытай компанияларының қолына беру, сондай-ақ жер қойнауын пайдалану жөніндегі келісімшарттардың мерзімдерін ұзарту, бұл өз мәні бойынша, мемлекеттілікке нұқсан келтіретін акт болып табылады. Біздің ресурстарымызды иелене отырып, Пекин Тәжікстан үлгісі бойынша өзіне ұнаған жерлерді ашық аннексиялауы мүмкін. Шын мәнінде, бұл тәуелсіздікті жоғалтумен шектеседі және отарлыққа тәуелді болу фактісі болып табылады.
Нұрлан Фадеев, саяси шолушы, арнайы «Эхо Казахстана» үшін
Сурет: rbk.ru
