Қырғызстанда мемлекеттік төңкеріс орын алғаннан кейін, көптеген қазақстандықтарда біздің республикамызда осындай жағдай болуы мүмкін бе және оған жол бермеу үшін билік қандай іс – әрекеттер жасауы қажет, деген сұрақтар туындады.
Әлемдік тәжірибе көрсеткендей, түрлі-түсті революциялар өздігінен пайда болмайды, бұған бір нәрсе ықпал етуі керек. Негізінен мұндай оқиғалардың болуына, президенттік немесе парламенттік сайлау болсын, мемлекет ішіндегі жаһандық саяси процестер себеп болып табылады.
Тағы бір маңызды тұсы – адамдар өздігінен көшеге шықпайды. Жаппай наразылықты өткізу үшін үйлестірушілер қажет, Қырғыз Республикасындағы оппозициялық партиялардың көшбасшылары сияқты. Халық көтерілісі үшін тағы не жетіспейді? – дұрыс, әйгілі оппозиция жетекшісі.
Наразылық қозғалыстарының туындауының жоғарыда аталған факторлардың бар-жоғын тексере отырып, Қазақстанда Қырғыз оқиғаларының қайталану ықтималдығын білуге болады. Бірақ Қырғызстандағы жағдайдың ушығуының басты себебі – сол кездегі биліктің оппозициялық партияларды елемеуі екенін ұмытпаған жөн.
Көршімізбен салыстырғанда, біздің республикамызда билік пен оппозиция арасында диалог бар. Соңғы уақытта мемлекет ішінде саяси, әлеуметтік және экономикалық шешімдерді ұжымдық қабылдауға бағыталған қадамдар көбірек жасалуда.
Сондықтан оппозицияның билікке қарсы шығуға шешім қабылдауы және елдегі жағдайды тұрақсыздандыруға тырысу ықтималдығы өте аз. Қазақстандағы саяси дағдарыстың туындауының жалғыз нақты себебі этникалық және діни негіздегі қақтығыстар болуы мүмкін, өйткені радикалды көзқарастағы діни азшылықтардың проблемалары әлі күнге дейін шешілген жоқ.
Мұндай қақтығыстардың алдын алу үшін Қазақстанда ұлтаралық келісімді нығайту және Қордайдағы сияқты этникалық бүлік ұйымдастыруға қабілетті ұлтшылдық қозғалыстар мен ұлттық-либералдық бірлестіктердің дамуына жол бермеу қажет. Сонымен қатар, ұлтшылдар мен ұлттық либералдар толығымен батысқа бағытталған және американдық үкіметтік емес ұйымдармен және Қазақстандағы АҚШ елшілігімен үнемі байланыста. Яғни, Қырғызстандағыдай ұлтшылдар ОПГ, ҮЕҰ және исламшылармен бірге республикада жағдайды тұрақсыздандырудың ерекше құралы бола алады.
Азаматтық және әскери қақтығыстарды зерттеу орталығының сарапшысы Сұлтанбек Агеев, арнайы “Эхо Казахстана” үшін.
Сурет: ria.ru
