Жақында қазақстандық журналист Анна Данченко желіде жөнсіз хабарлама жариялады, онда ол қазақ тілін білмейтін азаматтардың жалақысын 30%-ға қысқартуды ұсынды. Бұл басылым әлеуметтік желілерді пайдаланушылар арасында көптеген дау тудырды. Ұлттық тілдің мәртебесін көтерудің осындый “инновациялық тәсілі” туралы пайымдап көрейік.
Данченконың пікірінше, адамдар – жалқау тіршілік иелері, олар қатаң талапсыз ұлттық тілді үйренбейді. Сондықтан оның бастамасы қазақ тілін үйренуге жақсы ынталандыратынына сенімді.
Менің ойымша, бұл журналистің ұсынысы нәтижесіз болады, тек руссофобиялық көңіл-күйдің артуына әкеледі. Оған жақсы мысал – бірде-бір орыс мектебі қалмаған Украина.
Жалпы, Данченко, менің ойымша, мұндай бастамаларды ұсынуға құқылы емес, өйткені ол өзі ұлттық тілді үйренуге күш-қуатын жұмсаған адам емес. Бұл қыз қазақ тілді орта басым Аралдан. Сондықтан ол туғаннан бастап қазақ тілінде сөйлейді. Егер ол басқа адамдар сияқты, тек орыс тілінде сөйлейтін ортадан болса, тілді үйренуге көп күш жұмсаса, онда оның ұсынысы тыңдауға тұрарлық болар еді.
Қазір тілге қатысты жобалар тек мемлекеттік қаржыландырылса ғана қызығушылық тудыратынын атап өткім келеді. Егер мемлекет Данченко сияқты “қайраткерлерді” қаржыландырмаса, онда мұндай тақырыптарға онша қызығушылық болмас еді. Мемлекеттік тіл саясатының тендерлерінде ғана және ешқандай материалдық қаражат жұмсамай бір нәрсе “өндіруге” болады. Одан 100 немесе 200 миллион теңгеге гранттар алып, іс жүзінде тек мәнсіз мәлімдемелер жасап, ешқандай жұмыс істемеуге болады.
Тіл елде мәселесі руссофобиялық көңіл-күйді арттыру үшін өз мақсаты үшін пайдалану құралына айналуда, ал мұндай арандатушылық үшін журналистерді пайдаланады. Шындығында, бұл украин үлгісі бойынша жасалған әдеттегі саяси технология. Тағы да меценаттарының қолдауына ие болған ұлттық либералдар мен оңшылдар тағы да қазақ тілді және орыс тілді азаматтарды бір-біріне қарсы қоюға тырысуда. Мұндай бастамаларға тиісті түрде тойтарыс беру керек.
Саяси шолушы Нұрлан Фадеев, арнайы «Эхо Казахстана» үшін.
Сурет: liter.kz
