Өткен демалыс күндері Таулы Қарабақта тағы да зеңбірек атысы орын алды. Армения мен Әзірбайжан арасындағы қақтығыстың шиеленісуіне байланысты посткеңестік кеңістіктегі сарапшылар жағдайды қалай шешуге болатынын және Кавказда толыққанды соғыс болуы мүмкін бе деген мәселелерді талқылады.
Екі республика арасындағы қақтығысты қарастыра отырып, оның екі шешімі болуы мүмкін екенінен бастайық. Біріншісі – Әзірбайжан тарапы “жеңіске жеткенге дейін” ауқымды соғыс бастайды. Екінші – елдер бірін-бірі соққыға жығып барып, келіссөздер өткізуге отырады.
Әзірбайжан шешуші әрекетке дайын болуы мүмкін. Оның есептеуі, коронавирустық инфекцияға және оның теріс салдарына байланысты елдер ешкіммен толықтай күресуге дайын емес екендігіне негізделуі мүмкін. Яғни, егер батылдылық пен табандылық көрсетілсе, Ереванды белгілі бір жеңілдіктерге көндіруге болады.
Дегенмен, бәрі де ойлағандай бола беомейді. Әзірбайжанның Арменияны жете бағаламауы дұрыс емес, өйткені ол, пандемияға қарамастан ынтымақтастық күшейіп жатқан, Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымының мүшесі.
Армения мен Әзірбайжан арасындағы қақтығыс туралы айта отырып, бұл жерде де АҚШ-тың қатысуынсыз болмауы мүмкін екенін атап өткім келеді. Қарулы қақтығыс басталғанға дейін екі күн бұрын Америка елшілігі өз азаматтарына армян-әзірбайжан шекарасы бойымен саяхаттап, Таулы Қарабаққа бармау керектігін ескертуі тектен-тек емес шығар.
Менің ойымша, Қарабах мәселесі ҰҚШҰ елдерінің қатысуымен және Оңтүстік Кавказдағы негізгі бітімгершілік күш ретінде Ресейдің делдалдығымен келіссөздер үстелінде ғана саяси шешім қабылдай алады. Бұл мәселені әскери жолмен шешуге тырысу тығырыққа тірелтеді және тек қақтығыстың өршуіне әкеледі, ал қақтығыстың үстемелеуі Батысқа ғана тиімді. Мұндай жағдайда Нұр-Сұлтан Мәскеудің жағдайды реттеу және қақтығыс аймағында ұрыс қимылдарын тоқтату жөніндегі дипломатиялық күш-жігерін қолдауы керек.
Азаматтық және әскери қақтығыстарды зерттеу орталығының сарапшысы Сұлтанбек Агеев, арнайы “Эхо Казахстана” үшін.
Сурет: gazeta.ru
