КСРО ыдырағаннан кейін, Қазақстан мектептерінде ұлттық тарих бағыты негізсіз қайта қарала бастады және де Ресей империясына, әсіресе КСРО-ға қатысты теріс жаққа қарай өзгерді. Елдің тарихты білуінің жалпы деңгейі күрт нашарлады. Кітапханалар мен кітап дүкендерінен тарих туралы сапалы әдебиеттерді табу мүмкін емес. Тарих ғылымы әуесқойлар үшін әрлі-берлі өту ауласына айналды.
8-сыныпқа арналған тарих оқулығында Ленин, Сталин және большевиктер аштық пен геноцид ұйымдастырушылар болып жарияланды. Мектептерде осындай материалдарды оқыту арқылы кімді тәрбиелеп шығарғысы келеді? Қазақ халқының “орыс отаршылдығына” қарсы күресі көбінесе КСРО-ның құлдырауына дейін созылғанын, ал Кеңес өкіметі геноцидтің бастамашысы ретінде пайда болғаны жазылған жалған мәліметтер бар оқулықтарды оқыған оқушыдан қандай адам шығады. Неліктен оқулықтарда “соғыс коммунизмі” саясаты алмастырылып, еркін сауданы қалпына келтірген “жаңа экономикалық саясат” туралы сөз жоқ. Қазақстан кейінірек одақтық республикаға өзгертілген ұлттық автономияның пайда болғаны Лениннің арқасы екендігі еш жерде көрсетілмейді.
Шындығында, азаматтық соғыста барлық тараптар террорды қолданды, насихаттаушылар ол жайында үндемейді. Ел барлық жағынан қанға батты. Ақ эмигранттардың естеліктерінде генерал Корнилов террорды кез-келген түрде тиімді және тиімді қару түрі деп санап, онсыз большевиктерге қарсы тұру мүмкін емес деп мәлімдеді. Генерал Деникин “Очерки русской смуты” еңбегінде армиясының әскери күштерінің арасында қатыгездік өршіп жатқанын және арандатулар мен ақ әскердің қарсы барлауы ұйымдасқан тонау ұйымдастырғанын мойындады.
Қазақстанда ашаршылықты КСРО билігі ұйымдастырғанын дәлелдейтін кітаптар мен деректі және көркем кинотаспалар белсенді шығарылып жатыр. Менің ойымша, жаңа көркем және деректі фильмдер өткенге деген өшпенділікті өршітуі керек.
Мысалы, “1932-1933 жылдардағы ашаршылыққа арналған Ұлы даланың жылауы” фильмінің режиссері Марина Қунарова осы трагедияның жалғыз кінәлі Мәскеуді деп есептейді. Сондай-ақ Қазақ саясаткері Жанболат Мамайдың “Жұтау. Қазақстандағы жаппай ашаршылық” атты жалған деректі фильмі АҚШ-тағы RusDocFilmFest-3W орыс тілді деректі кино фестивалінің марапатына ие болды.
Әлеуметтік алауыздық пен кедейшілік жағдайында билік қазақтарды қазіргі мен болашақты позитивті қабылдауға емес, өткен кезеңнің жағымсыздығына баулуға тырысуда. Менің ойымша, мұндай шаралар украиндық сценарий бойынша жасалады, өткенді бұрмалай отыра, 30-жылдардың басындағы ашаршылықты түріктердің, холокостың армяндарды қыруын және Руандадағы қырғынмен бір қатарға қояды. Осылайша, Қазақстанның кейбір саяси күштері халықтың өзіне де, жалпы бүкіл елге де апатты қауіп төндіретін кек алуға деген намысын оятуға тырысуда.
Тарих ғылымының осылай КСРО-ның беделін түсіру үшін қолданылуы іс жүзінде ұлтшылдық көңіл-күйдің өсуіне және этноцентризм идеологиясының таралуына әкеледі. Өкінішке орай, бұл процесс “жаңа түпкілікті оңалту” және “Ақ жол” партиясы депутаттарының толығымен украиндық әріптестерінен алғаны “Холодомор туралы” заң жобасын дайындау арқылы белсенді түрде қолдау табуда. Бірақ бұл ақырында майданға әкелетінін ұмытпауымыз керек.
Мақсат Нұрғалиев, саясаттанушы, арнайы «Эхо Казахстана» үшін.
Сурет: cont.ws
