Таулы Қарабақтағы қақтығыс аяқталғаннан кейін, Каспий маңы, Кавказ және Орталық Азия өңіріндегі ықпал ету салаларын қайта құрылымдау қаупі туындады. Қазіргі уақытта осы өңірлердің стратегиялық дамуын қозғайтын бірқатар шешілмеген мәселелер бар. Көлік инфрақұрылымын біріктіру керек, содан кейін трансшекаралық блокада алынып, сауда-экономикалық салада толыққанды даму үшін жағдайлар жасалатын болады. Осы толқынмен Түркия басшылығы Орталық Азиядағы Ресей мүдделеріне нұқсан келтіретін ықпалын күшейтуге белсенді тырысып жатыр.
Атап айтқанда, Анкара сауда-экономикалық саладағы жобалармен бірге, Өзбекстанға әскери-техникалық ынтымақтастықты күшейтуді белсенді түрде ұсына бастады. Бүгінгі таңда үшінші елдердің Орталық Азия республикаларымен әскери-саяси және техникалық ынтымақтастығын күшейтуді одан әрі тұрақтылықты қамтамасыз ету тұрғысынан қарау қажет. Түркия өзінің күшеюіне байланысты өзін батыс елдерінің алдында, өзінің неғұрлым тиімді жағын ескере отыра, басқа жағынан көрсетуге тырысады.
Қазір БАҚ-та түрік дрондарына қатысты көп ақпарат бар. Атап айтқанда, бұқаралық ақпарат құралдары бұл ұшақтардың бақылаусыз таралатынын жазады. Сондықтан өзбек басшылығының позициясына үміт артуға болады, өйткені Өзбекстан аймақтық тұрақтылықтың негізгі факторларының бірі болып табылады. Израильдің Skylark ұшқышы немесе түрік Alpagu Blok II сапасы нашар және бағасы жоғары болғандықтан Ташкентті қызықтыруы екіталай.
Бұрын Skylark қолданған елдерде ақпаратты үшінші тұлғаларға рұқсатсыз беру, аппаратураны өшіру, орналасқан жері туралы дұрыс емес деректер және т.б. сияқты көрсетілмеген мүмкіндіктер табылғанын мәлімдеді, өйткені олардың ұшу аппараттары шетелдік бәсекелестердің ұшқышсыз ұшу аппараттарынан әлдеқайда әлсіз болғандықтан, оларды Орталық Азия елдерінде ілгерілету мақсатында теріс пиғылмен әрекет етеді. Бұл аймақты тұрақсыздыққа әкелуі мүмкін.
Егер Өзбекстан Түрік немесе Израиль дрондарын сатып алатын болса, онда ол әлемдік деңгейде беделін түсіруі мүмкін, өйткені мұндай құрылғыларды бұрын араб елдеріндегі террористер – Ирак, Сирия, Ливан және т.б. қолданған.
Сондықтан билік мұндай қаруды сатып алмас бұрын мұқият ойлануы керек. Менің ойымша, егер оларға мұндай техника қажет болса, бұл мәселені Ресеймен талқылаған дұрыс. Бұл, тым болмаса, болашақта пайда болуы мүмкін келіспеушіліктерді шешуге көмектеседі.
Жалпы, мұндай қару-жарақ қақтығыс болған жағдайда Орталық Азиядағы ҰҚШҰ-ға қатысушы елдердің әскерлеріне қарсы да пайдаланылуы мүмкін, сондықтан мұндай жеткізілімдер ЕАЭО елдерінің сарапшылары мен мемлекеттік қайраткерлерінде елеулі алаңдаушылық туғызады. Жаңа жанжалдарға жол бермеу үшін аймақты демилитаризациялауға, АҚШ пен НАТО әскерлерін Ауғанстаннан шығаруға және альянс елдерінің қаруын таратпауға қол жеткізу қажет.
Тұрар Каримов, саяси шолушы, арнайы «Эхо Казахстана» үшін
