Каспий теңізінің құқықтық мәртебесі туралы Конвенцияға қол қойған мемлекеттер құжатты ратификациялау үшін қажетті рәсімдерге кірісті. Мұндай іс-шаралардың егжей-тегжейін журналистерге ҚР Сыртқы істер министрінің орынбасары Мұхтар Тілеуберді хабарлады.
Бүгін Қазақстан Республикасы Парламенті Сенаты Халықаралық қатынастар, қорғаныс және қауіпсіздік комитетінің кеңейтілген отырысында “Каспий теңізінің құқықтық мәртебесі туралы конвенцияны ратификациялау туралы”заң жобасы қаралды. Бұл отырыста Сыртқы істер министрінің орынбасары сенаторлардың алдында Конвенцияның егжей-тегжейін ашып, барлық елдер ратификациялау іс-шараларына кіріскенін айтты. Атап айтқанда, Түркімен делегациясы ҚР СІМ тарапынан ратификациялау процесінің аяқталғаны туралы хабардар етті.
Мұхтар Тілеуберди Конвенция қалай қабылданғанын және Каспий теңізін игеру ісінде Қазақстанның ортақ су айдынының түбін игеру ісінде қандай құқықтары барын айтып берді. Ол келісім өткен жылдың 12 тамызында Ақтау қаласында Каспий маңы мемлекеттерінің, атап айтқанда біздің еліміздің, Ресейдің, Әзірбайжанның, Түркіменстан мен Иранның көшбасшылары қабылдағанын еске салды. Бұған дейін Каспий маңы елдері делегацияларының келіссөздері мен кездесулерінің ұзақ процесі болды.Келісімнің қорытынды құжаты бойынша ғана жұмыс тобының 52 отырысы өтті.
Оның айтуынша, Конвенция,әрбір мемлекетке өз акваториясын беретін Каспий теңізін пайдалану ережелерін анықтайды. “Құжатқа сәйкес теңіз акваториясы ішкі суларға, аумақтық суларға, балық аулау аймақтарына және жалпы су кеңістігіне бөлінген, онда әр түрлі құқықтық режимдер жұмыс істейтін болады”, – деді министрдің орынбасары.
Атап айтқанда, әрбір елдің аумақтық сулары 15 теңіз милінен аспайтын мөлшерде айқындалады және оларға 10 мильдік балық аулау аймақтары қосылады. Елдер екі жақты негізде және халықаралық құқық шеңберінде өзара құбыржолдарды, көліктік және коммуникациялық бағыттарды өткізу мәселелері бойынша жекелеген келісімдер жасасады.
Конвенцияның ең басты жетістігі – Каспий суларында осы құжатқа қол қойған бес мемлекеттің ғана флоты болуында. Өзге мемлекеттердің әскери күштеріне жол берілмейді. Осымен халықаралық шиеленістің өсуі және әлемнің жетекші державалары арасындағы әскери бәсекелестіктің күшеюі тұрғысынан Каспий өңірінің тұрақсыздануы проблемасы алынып тасталды.
Қазақстан Парламентінің депутаттық корпусына қазақстандық заңнаманы қабылданған Конвенцияға сәйкес келтіру бойынша үлкен жұмыс күтіп тұр, өйткені Мұхтар Тілеубердидің айтуынша, Каспий теңізінде мүлдем жаңа ережелер бекітіледі. Бұл мемлекеттік шекара, жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы заңдарға түзетулер енгізуді талап етеді. Бұдан басқа, парламенттің екі палатасы “Каспий теңізінің құқықтық мәртебесі туралы конвенцияны ратификациялау туралы”заңның өзін қабылдауы тиіс
Сулет: parlam.kz
