Қазақстанның Тұңғыш Президенті Қоры жанындағы Әлемдік экономика және саясат институтының сарапшысы Сабина Сәдиева президенттік кадрлық резерв құру туралы пікірімен бөлісті. Ол мұндай резервті құруға алғашқы талпыныс емес, бұрын Мемлекеттік қызметтің А корпусы бар екенін атап өтті. Алайда сарапшы бұл жобалар арасында кейбір айырмашылықтар бар екенін атап өтті.
“Біріншіден, резервте болу мерзімі 5 жылға дейін ұлғайтылды – бұл 35 жастан аспаған үміткерлер үшін өте қатаң жас бағамын ескере отырып, ақталды. Сондай-ақ, “резервшілер” екі жыл бойы тағайындамай, резервтен шығып кеткен кезде алдыңғы талпыныстың сыны ескерілді. Екіншіден, президенттік кадрлық резервке іріктеу рәсімі аналитикалық жұмыс пен сыни ойлау қабілетін тестілеуді, кандидаттардың әлеуетін кешенді бағалауды қамтиды. Яғни, қатысушылардың кәсіби біліктілігін бағалау жоспарланған және іріктеуден өткен үміткерлердің санын қатысушылардың жалпы санына салыстыру өте қызықты болады. Қазірдің өзінде байқау өте ауқымды болады. 10 күн өткеннен кейін өтінім қабылдау басталғаннан бері 3 000 – нан астам адам тіркеуден өтті”, – деді Сабина Сәдиева.
Сондай-ақ, ол резервке қатысушылар мемлекеттік лауазымдарға да, квазимемлекеттік сектор саласындағы басшылық қызметтерге да тағайындалуы мүмкін екенін атап өтті. Бұл мүмкіндік қазақстандық жастарға резервті әлеуметтік лифт ретінде пайдалануға көмектеседі. А корпусының резервінде мұндай мүмкіндік болған жоқ, онда тағайындаулар жиі ауыспайтын лауазымдардың шектеулі санына жүргізілді.
“ҚМКР бағалаушылар пулы – Мемлекеттік қызмет саласындағы кәсіпқойлар, салалық сарапшылар, ҮЕҰ өкілдері, қоғам қайраткерлері сапалы екенін атап өткім келеді. Экономиканың түрлі салалары мен қоғамдық өмір салаларынан үміткерлер жинаумен бірге бұл шара әр түрлі маманданған мамандарды іріктеуді қалыптастыруға мүмкіндік береді, егер салалық жұмыс тәжірибесі бар, жақсы уәждемесі және нәтижелі еңбек мәдениеті бар мамандар мемлекеттік қызметтің басқару ұстанымына келсе, ҚМКР жалпы мемлекеттік аппараттың тиімділігіне да жақсы әсер етуі мүмкін. “Ұсыным хаттар”сияқты іріктеу критерийінің кейбір қауіптерін тудырады. Жас маманға ұлттық компанияның Басқарма Төрағасы, Мемлекеттік саяси қызметкер, Министрліктің Жауапты хатшысы немесе әкімдік аппаратының басшысы, Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің, Сенатының депутаты және т.б. сияқты жоғары лауазымды тұлғалардан ұсыныс хат алу қаншалықты нақты. Өтінім беруге тек 1 ай ғана бөлінген жағдайда, бұл критерий алыс елді мекендерден, өңірлерден кандидаттарға немесе қоғамдық сектордан келген мамандарға қатысты кемсітушілік сипатқа ие болуы мүмкін. Менің ойымша, үміткердің құзыреттілігін бағалау және оның кәсіби тәжірибесі маңызды”, – деді Сабина Сәдиева.
