Экономист және энергетик Әсет Наурызбаев Тенгриньюс жорналшысына Алматы облысында атом электр станциясын салу қажеттілігі туралы өз пікірін білдірді.Құрылыс орны ретінде Алматы облысындағы Үлкен кенті ұсынылды. Энергетика министрлігі жоба талқылануда және энергияның жетіспеушілігін өтеу үшін басқа нұсқаларды пайдалану мүмкін екендігін атап өтті.
Сарапшының пікірінше, АЭС салу қажет емес, себебі республикада электр тапшылығы жоқ, ал атом электр станциясын салу негізсіз қауіп төндіреді. Сарапшының айтуынша, қазіргі уақытта елімізде 3 млн кВт астам қуаттар бар. Сондай-ақ, сарапшы атап өткендей, өткен жылы жаңартылатын энергия көздерінде тағы да млн кВт қуаттың құрылысына тендер өткізілді. Сондай-ақ, сарапшы АЭС құрылысы үшін таңдалған орынды сәтсіз деп санайды. Ол кеңес уақытында Оңтүстік Қазақстан гидроэлектростанциясын салу идеясы пайда болғанын атап өтті, себебі Екібастұздан Оңтүстік Қазхастанға дейін ұзындығы 2000 км болатын электр беру желісі жүріп жатыр. Енді бір жұқа сымның орнына үш сымның шоғыры қолданылады. Сонымен қатар, жартылай өткізгіш технологиялары бұл мәселені толығымен шешуге мүмкіндік береді.
Наурызбаев сондай-ақ Үлкен көлік торабы екенін, станцияда оқиға болған жағдайда, Алматыда суды қыздыру үшін көмір әкелінетін, Алматы-Қарағанды-Астана жолы жабылады.
Сонымен қатар, қалдықтарды қауіпсіз жою мәселесі де бар.
Энергетик АЭС-тің құрылысы ұзақ, ал құрылыс аяқталған кезде оның электр қуаты қымбат болады деп қауіптенеді. Оның бағалауынша, АЭС-тен электр энергиясының бағасы кВт⋅сағ үшін, кем дегенде, 25 теңгені құрайтын болады.
«Салу, миллиардты ұрлау және ұмыту. Үдемелі индустриялық даму бағдарламасын есімізде, зауыттардың жартысы осы логика бойынша тұрғызылды. Олар оны салып, содан кейін қалай іске қосу керектігін ойлайды. Оның ішінде атом энергиясы жөніндегі халықаралық агенттікте өтетін барлық келісу процесі, жабдықтар дайындау және құрылыс он жылға созылады. Содан кейін былай дейді: «нарыққа кірмеді, онымен не істеу керектігін ойлайық». Ал несие жыл сайын төленуі керек», – деді маман. Оның айтуынша, жел және күн электр станцияларының құрылысы бір жарым жылға ғана созылып, құны 10-12 теңгеге тұратын электр энергиясын беруі мүмкін.
Сурет: Леонид Рассказов
