Жаңа заңға сәйкес, Парламентке өткен, азшылықта, бірақ ресми саясатқа қарсы шыққан партия автоматты түрде парламенттік оппозицияға айналады. Осындай мәртебеге ие бола отырып, оған Мәжілістің тұрақты комитеттерінің бір төрағасы мен екі хатшысының орындары беріледі. Осы бонустардан басқа, ол жылына екі рет өз тақырыбында парламенттік тыңдаулар өткізе алады.
Парламенттік оппозицияны заңдастыру белгілі бір дәрежеде алдын-ала болжалды болды. Ия, оның мүмкіндіктері кеңеюде, бірақ биліктің өзі бұндай мүмкіндік бергегін және заң жүзінде дайындалғанын ұмытпаған жөн. Сондықтан Мәжіліс қабырғасында ауқымды парламенттік пікірталас болады деп күтпес едім.
Сондай-ақ, парламенттік оппозицияны көшедегі және парламенттен тыс оппозициядан ажырату білу керек. Оның себебі мынада. Заңдастырылған парламенттік оппозиция билікке көшедегі жаппай наразылықтар мен парламенттік емес оппозициямен күресуге, ал халыққа өзекті мәселелер туралы айтуға, яғни “ашуды тарқатуға” мүмкіндік береді.
Оппозицияның шегі қаншалықты кең екендігі әлі белгісіз, бірақ Парламенттің қазіргі құрамының мүмкіндіктері артты. Бұл биліктің сындарлы оппозициямен парламенттік күресті қолдауға дайын екендігіне байланысты. Бұл – екінші президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың Қоғамдық сенім кеңесі аясында қалыптастырған форматы.
Егер Үкімет құрамының жаңартылуы туралы айтатын болсақ, онда Асқар Маминнің Премьер-Министр лауазымына қайта сайлануы оның Нұрсұлтан Назарбаев үшін Қазақстанның бұрынғы басқарылатын басшылығының сақталуының кепілі болып табылатындығымен тікелей байланысты.
Сондықтан, парламенттік оппозиция пайда болса да, бәрі өзгеріссіз қалады. Әлі қарсы дауыс беруді үйренбеген парламенттік азшылықтың тек атаулары мен белгілері өзгереді. Рас, “Ақ жол” және Халықтық партия жетекшілері сайлау алдында өздерін жалғыз балама құрылымдар дер мәлімдеді. Сайып келгенде, қазіргі жүйенің шеңберінде тек ағымдағы бағытты мақұлдайтын конструктивті және шартты оппозиция болуы мүмкін.
Нұрлан Фадеев, саяси шолушы, арнайы «Эхо Казахстана» үшін
Сурет: inform.kz
