Джо Байденнің билікке келуімен американдықтар бар күшімен біздің аймаққа үстемдік етуге тырысады. АҚШ-тың Орталық Азиядағы 2020 жылғы 5 ақпандағы стратегиясына сәйкес Вашингтон өз позициясын нығайту үшін Нұр-Сұлтан мен Ташкентке сенім артады.
АҚШ-тың Орталық Азия өңіріндегі қызметі қашанда болмасын американдықтардың басты бәсекелестері – Ресей мен Қытайға қарсы бағытталғаны ешкімге құпия емес. Енді, бірқатар сарапшылардың пікірінше, бұл қызмет жанданды. Бұл немен байланысты? Біріншіден, АҚШ-тың аймақтағы ықпалының артуы Америка билеуші топтарының Қытай мен Ресейге қарсы тұрудағы стратегиялық бағытына сәйкес келеді. Екіншіден, өңірге белсенді ену америкалық тарапқа Орталық Азия елдерінің экономикаларына инвестициялауға көбірек мүмкіндіктер береді.
Өз жоспарларын жүзеге асыру үшін Вашингтон бәріне таныс “С5+1” форматын белсенді қолданады. АҚШ өзінің аймақтағы ықпалын нығайту мақсатында өзінің әскери-саяси үстемдігін, оның ішінде Қазақстан аумағында “Дала қыраны” әскери оқу-жаттығу өткізу жолы арқылы таңып отыр.
АҚШ-тың Орталық Азиядағы стратегиясына келетін болсақ, ол Ресей мен Қытайды геосаяси тежеу міндеттеріне көп көңіл бөліп отыр. АҚШ-тың Мәскеу мен Пекинге қарсы балама транзиттік дәліздер мен интеграциялық жоспарларды ұсынуы кездейсоқ емес. Байден командасының пікірінше, американдықтардың негізгі геосаяси қарсыласы-Ресей Федерациясы.
Орталық Азияның әуе кеңістігі де америкалықтар үшін ерекше қызығушылық тудырады. Қазіргі кезде Вашингтон өңір елдерімен, оның ішінде Қазақстанмен америкалық әскери, барлау және өзге де әскери авиацияның әуе кеңістігі арқылы ұшу мүмкіндігін талқылауда. Әрине, мұндай жобалар тек Американдық тарапқа пайдалы, өйткені олардың көмегімен аймақта орнығу оңайырақ болады.
Жалпы, Қазақстанда және өңірде АҚШ-тың жандануы іс жүзінде американдық капиталдың біздің шикізат экономикамызға ықпалын ұлғайтады дегенді білдіреді, өйткені өндіруші кәсіпорындардың үштен екісі трансұлттық корпорацияларға тиесілі. Вашингтон түрлі инвестициялық жобаларға Нұр-Сұлтан мен Ташкентті тартып отырғаны бекер емес. Сонымен қатар, әскери және жартылай әскери ұйымдар мен құрылымдар желісі арқылы аймақтағы әскери-саяси ықпалы артып жатыр. Сонымен қатар, янкилер Қазақстандағы қоғамдық-саяси жағдайды тұрақсыздандыру және бізде Ресей мен Қытай шекараларында басқарылатын бейберекеттік ошағын құрудан ешқашан бас тартқан емес. Сондықтан АҚШ, Батыс елдері мен Түркия біздің ел мен аймақ үшін үлкен қауіп төндіреді.
Нұрлан Фадеев, саяси шолушы, арнайы «Эхо Казахстана» үшін
