Осы жылдың қаңтарында біздің еліміз ЕАЭО-ға төрағалықты Беларусьтен қабылдады. Қазақстанның Одаққа қазіргі басшылық етуі, 2016 жылдағыдай, тағы да Тәуелсіздіктің мерейтойымен тұспа-тұс келіп отыр. Ол кезде біздің Республикамыз Тәуелсіздігінің 25 жылдығы аьаған, ал биыл 30 жылдығын атайтын болатын.
Бұған дейін Қасым-Жомарт Тоқаев еліміздің осы лауазымдағы басымдықтары туралы айтқан. Бұл өткен жылдың желтоқсанында, ЕАЭО Жоғары экономикалық кеңесінің отырысында және ағымдағы жылдың қаңтарында Одаққа қатысушы елдердің көшбасшыларына арнайы үндеу шеңберінде айтылған. Президенттің айтуынша, биылғы жылға арналған мақсаттарды айқындауда ел басшылығы Еуразиялық одақтың жұмыс тәжірибесін және қазіргі шындықты негізге ала, ең өзекті сын-қатерлер мен мүмкіндіктерді ескерді. Тоқаев негізгі назар өнеркәсіптік өзара іс-қимылға, әділ өзара саудаға, трансшекаралық көлік артериялары мен логистикалық хабтардың мүмкіндіктерін пайдалануға, тұтастай қамтитын сандандыруға, ЕАЭО-ға кірмейтін елдермен және интеграциялық бірлестіктермен қатынастарға аударылатынын айтты.
Сонымен қатар, мемлекет басшысы сол кезде ЕАЭО “экономикалық және әлеуметтік жүйелердің орнықтылығын сақтау, азаматтардың әл-ауқатын арттыру және ЕАЭО мен оған қатысушы елдердің дамуын қамтамасыз ету” сияқты басымдықтарға бағдарлануы тиіс екенін мәлімдеді. Президент бұған өткен жылдың соңында қатысушы елдердің көшбасшылары бекіткен Еуразиялық экономикалық интеграцияның 2025 жылға дейінгі даму стратегиясының іске асырылуы ықпал етеді деп санайды. Онда бұрын интеграциялық күн тәртібінде көзделмеген қызмет салаларын қоса алғанда, он бір негізгі басымдық және үш жүзден астам шаралар мен тетіктер жазылған.
БАҚ пен әлеуметтік желілерде шенеуніктердің қызметін түсіндіріп, көпшілікке тарату әлсіз болғандықтан, ЕАЭО рөлін түсінбеушілік бар. Одақ журналистер үшін ашық болса да, қарапайым азаматтарға оның мағынасын жеткізу әлі де нашар. Еуразиялық одақ әлі жас ұйым. Барлық мәселелер тез шешілмейді, өйткені көптеген мәселе бойынша келісу керек. Осыған байланысты ұйымдағы шешімдердің ықпалы аз деген сөздер жиі естіледі. ЕАЭО қызметіне қатысты мәселе жиі саясаттандырылады. Ұйым бастапқыда экономикалық одақ болған және солай қалды. Алайда, оның функциялары мен әлеуетін түсінбегендіктен, әсіресе өнімнің сапасын жақсартуға және оны сертификаттауға бағытталған бірқатар шектеулерге қатысты оны қатты сынаушылар пайда.
Әлеуметтік желілерде кейде ЕАЭО-дан шығуымыз керек деп айтылып жатыр. Алайда, бұл біздің экономикамызға қалай әсер ететінін ойламайды. Олар біздің еңбек мигранттары туралы да, ауылшаруашылық өнімдерін қайда жіберу керектігі туралы да, т.б. ойламайды. Шынында да, Одақтың арқасында біздің экономикамызды және тұтастай алғанда елімізді дамыту мүмкіндіктері бар. Бүгінгі таңда посткеңестік кеңістікте интеграцияның басқа баламасы жоқ.
ЕАЭО-ны қатты сынайтын интеграциялық процестерге қарсы күрестің алдыңғы шебінде, барлық бірлескен индустриялық жобаларға қарсы тұрған біздің жергілікті ұлтшылдар мен батысшыл ұлттық либералдар. Оның себебі түсінікті, олардың көбі ҚР-дағы америкалық қорлармен және АҚШ елшілігімен қызметтес. Олар ЕАЭО-ға қарсы насихат үшін жақсы ақша төлейді, бағыттайды, сондықтан бұл жағымсыз толқынға бірлестіктің шынайы мақсаттарын түсіндіру үшін ақпараттық науқанды қарсы қою қажет.
Ажар Ибраева, саяси бақылаушы, арнайы «Эхо Казахстана» үшін
