Қазақстанные өнеркәсіп өндірісі көрсеткіштері алтыншы ай өткен жылғы деңгейден төмен болып отыр. Басты себеп — республика экономикасына емес, әлемдік нарыққа жұмыс істейтін өндіруші салалардың құлдырауы.
Ұлттық статистика бюросының деректері осы жылдың 11 айының қорытындысы бойынша өнеркәсіп өндірісінің индексі 2019 жылғы деңгейден 99,2%-ды құрағанын көрсетеді. Жылдың қорытындысы бойынша Қазақстан өнеркәсібінің көрсеткіштері, сірә, минусқа түседі.Жаңа жылдық ғажайыпты күтудің қажеті жоқ деп ойлаймын.
Өнеркәсіп өндірісі индексінің ең көп төмендеуі Қызылорда (87,3%),
Маңғыстау (92,6%) және Атырау (95%) облыстарында байқалады. Бұл біздің еліміз ондаған жылдар бойы тәуелді болып келген мұнай өндіру көлемінің қысқаруына байланысты.
Өндіріс көлемі айтарлықтай қысқарған өңірлер тізіміне Түркістан (97,9%) және Шығыс Қазақстан (99,6%) облыстары да кіреді. Бұл біріншісінде уран кенін, ал екіншісінде мыс концентратын өндірудің төмендеуіне байланысты болды.
ОПЕК + шарты мен әлемдік сұраныстың жалпы төмендеуіне байланысты мемлекетімізде көмір (2019 жылғы қаңтар-қараша деңгейінен 96,2%), мұнай (95,2%), газ (98,6%), металл кендерін (99,9%) өндіру, сондай-ақ олармен бірге тау-кен өнеркәсібінде көрсетілген қызметтер көлемі (95,6%) төмендеді.
Бір қызығы, өндірістің құлдырауы аясында Қазақстанның қайта өңдеу өнеркәсібінің өсуін байқап отырмыз. Сол бюроның деректері 2020 жылғы 11 айдың қорытындысы бойынша оның өнеркәсіптік өндіріс индексі 103,3%-ды құрағанын көрсетеді. Оның үстіне соңғы төрт айдың көрсеткіштері былтырғыдан асып түсті.
Бұл өндіруші салалар ешқашан экономиканың нақты секторының қозғаушы күші болмағанын және әлемдік нарыққа жұмыс істеп, өзімен өзі өмір кешкенін көрсетеді. Шикізат холдингтері мен шетелдіктердің корпорациялардың мүддесі үшін теңге девальвациясы жүргізіліп, фискалдық саясат түзетіледі және салық ауыртпалығы төмендетіледі. Әлемдік коронадағдарыс кезеңінде мұнай-газ секторы мен өндіруші кәсіпорындар минуста болады, ал соңғы он шақты жылдар бойы мемлекеттік қолдау алмаған өңдеуші өнеркәсіп орындары ғана құрғақ қалдықта қалады.
«Арселор МитталлТемиртау» сияқты, біздің жер қойнауымыздан пайдаға батып жатқан басқа да шетелдік компанияларға көмек беруден бас тартып, өз өндірушілерімізге бет бұратын кез келді емес пе?
Нұрлан Фадеев, саяси шолушы, арнайы «Эхо Казахстана» үшін
Сурет: 365info.kz
