Қазақстанның сыртқы борышының 80%-ы жеке ұйымдардың міндеттемелеріне тиесілі. Бұл туралы Ұлттық Банктің төлем балансы департаментінің директоры Азат Өскенбаев мәлімдеді.
Ресми деректер бойынша, Қазақстанның сыртқы борышы 2020 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша 160,9 млрд АҚШ долларын немесе ЖІӨ-нің 90,7%-ын құрады. Оның ішінде жеке сектордың фирмааралық берешегі 101,3 млрд долларды (62,9%), квазимемлекеттік сектордың сыртқы борышы 20,1 млрд долларды (12,5%) және мемлекеттік сыртқы борыш 13,2 млрд долларды (8,2%) құрайды%),
“Халықаралық тәжірибеде сыртқы борыштың параметрін талдау кезінде фирмааралық берешекті алып тастау әдетке айналған, себебі оның қаупі ең төмен деп саналады. Өйткені үлестес кредиторлар қарыз алушылар қызметін табысты жалғастыруына мүдделі, көп жағдайда бұл міндеттемелер шартты болып табылады. Қазақстанның сыртқы борышы Үкімет пен Ұлттық Банктіе тұрақты бақылауында”. – деді Өскенбаев.
Ол жаңа бюджет саясаты тұжырымдамасы және ұлттық қор қаражатын қалыптастыру және пайдалану тұжырымдамасы елдің борыштық тұрақтылығын айқындайтын индикаторлар белгіленгенін еске салды:
а) мемлекеттік және квазимемлекеттік борыштың (сыртқы және ішкі) арақатынасы ЖІӨ-нің 60%-ынан аспауы тиіс (2020 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша 46,5% );
б) елдің сыртқы борышының арақатынасы – ЖІӨ-нің 100%-ынан аспауы тиіс (2020 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша 90,7% );
в) Үкіметтің сыртқы борышының және квазимемлекеттік сектор субъектілерінің сыртқы борышының көлемі – Ұлттық қордың валюталық активтерінің жалпы мөлшерінен аспауға тиіс (2020 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша 59,1%).
Осы көрсеткіштердің сақталуын Қаржы министрлігі (мемлекеттік борыш үшін) және арнайы ведомствоаралық комиссия (квазимемлекеттік борыш үшін) сыртқы қарыз алудың рұқсат етілген көлемдерін (лимиттерін) жыл сайын белгілеумен қамтамасыз етеді.
“Сыртқы қарыз – бұл міндетті түрде ел экономикасы мен халқына ауыртпалық емес екенін ұмытпаған жөн. Сыртқы қарыз, оны ұтымды өтеу мүмкіндігі болған кезде (тұрақты табыс деңгейі, өтімді активтердің болуы) инвестициялардың қосымша көзі болып табылады. Сыртқы қаржыландыруды тарту жаңа технологиялардың ағынын қамтамасыз етеді, жаңа жұмыс орындарын құрады, тікелей салықтардың түсуін қамтамасыз етеді, әлемдік өндірістік тізбектерге интеграциялануға және өткізу нарықтарын кеңейтуге ықпал етеді”, — деп қорытты Өскенбаев.
Сурет: zakon.kz
