Ұлттық банк экономистердің Қазақстанның сыртқы борышының өсуіне және төлем балансы көрсеткіштерінің нашарлауына алаңдаушылық білдірді.
Қаржы реттеушісі 2017 жылдың соңынан бастап Қазақстанның сыртқы қарызы тұрақты түрде (10,9 миллиард доллар немесе 6,5 пайыз) қысқарып, 2019 жылдың 1 сәуіріне 157,6 миллиард доллар көлемінде қалыптасты. «Мемлекеттік сыртқы қарыз көлемі 12,4 миллиард долларды немесе елдің ЖІӨ – нің 7,2 пайызын құрап, қауіпсіз деңгейде тұр»,-деп атап өтті банктің баспасөз қызметі.
Сондай-ақ, Ұлттық банктің мәліметінше, 2019 жылдың бірінші жартыжылдығының қорытындысы бойынша ағымдағы есеп 2 миллиард доллар тапшылығымен қалыптасты. Бұған сыртқы және ішкі факторлар ықпал етті. «Әлемдік экономиканың даму қарқынының баяулауы шикізат нарықтарындағы тауарлардың құнына, сондай-ақ қазақстандық экспортқа деген сыртқы сұранысқа теріс әсер етті. Сонымен қатар, инфрақұрылымдық жобалардағы инвестициялық белсенділік пен халық тарапынан төлем қабілеттілігінің артуы тауарлар импортының артуына алып келді», – деп атап өтті қаржы реттеуішінің баспасөз қызметі.
Ұлттық банктің мәліметінше, 2019 жылы сыртқы қарызды өтеу ағымдағы шоттың тапшылығына айтарлықтай әсер етпейді. «Мысалы, 2019 жылдың бірінші жартыжылдығында ағымдағы шоттың тапшылығы Сыртқы қарыз бойынша болжамды төлем көлемі 15,6 миллиард доллар болғанда 2 миллиард доллар көлемінде қалыптасты. Ал 2018 жылдың бірінші жартыжылдығында сыртқы қарыздың нақты өтелуі 20,4 миллиард долларды құрады, ал ағымдағы шоттың қорытынды тапшылығы 1,4 миллиард долларды құрады», – делінген Ұлттық банк хабарламасында.
Қаржы реттегішінің мәліметінше, 2019 жылдың екінші жартыжылдығында Сыртқы қарыз бойынша болжамдық төлемдер 13,6 миллиард теңгені құрайды. Бұл соманың 82,3 пайызы жеке сектордың міндеттемелеріне тиесілі, оның ішінде 5,7 миллиард доллар фирмааралық қарыз түрінде. Фирмааралық берешек мұнай — газ және металлургия салаларындағы ірі жобаларды іске асыру, газ және құбыржолдарды салу және пайдалану есебінен қалыптасты және негізінен заттай нысанда немесе қарыз алушылар алатын валюталық түсім есебінен өтеледі.
«Үкімет пен мемлекеттің бақылауындағы ұйымдардың төлемдері институционалдық, мұнай – газ және көлік салаларында ірі жобаларды іске асырумен, Ауыл шаруашылығын, баламалы энергия көздерін, Қазақстандағы шағын және орта бизнесті қаржыландырумен байланысты және 2019 жылдың екінші жарты жылдығында 2,4 миллиард долларды құрайды», — деп хабарлады Ұлттық Банк.
Естеріңізге сала кетейік, бұған дейін Қазақстан қаржыгерлерінің қауымдастығы теңгенің әлсіреуіне түсініктеме бере отырып, бұған ішкі факторлар ықпал еткенін мәлімдеген болатын. Атап айтқанда, Қазақстанның төлем балансы көрсеткіштерінің нашарлауы байқалады. «Ұлттық Банктің алдын ала мәліметтері бойынша, 2019 жылдың екінші тоқсанында төлем балансының ағымдағы шотының тапшылығы 2,3 миллиард доллар деңгейінде қалыптасты.
