Жақында бірқатар бұқаралық ақпарат құралдары Иран Еуразиялық экономикалық одаққа жақын арада қосылатынын хабарлады, бұл, әрине, тез бітетін іс емес, өйткені бұл өте ұзақ процесс. Жақындасу айқын, Иранды Каспий бассейні мен Одақтың оңтүстік қапталы болып табылатын Армения өте қызықтырады.
Тұтастай алғанда одақ кеңістігінде Армения мен Иран арасындағы өзара байланыстар аз емес. Атап айтқанда, бұл республикалардың ЕАЭО-ға жалпы қатысуы Аракс өзеніндегі СЭС-кешенмен, Армения-Иран темір жолымен, мұнай өнімдері құбырымен, мұнай өңдеу зауытымен, екі мемлекет арасындағы үшінші электр беру желісімен байланысты Армян-Иран жобаларының орындалуын жылдамдатуға мүмкіндік береді.
Сонымен қатар, Иранның көрші аймағында экологиялық таза ауылшаруашылық өнімдеріне сұраныстың артуына байланысты оны Иранмен шектесетін Оңтүстік Армян аймағында бірлесіп өндіруге болады. Сонымен қатар, Армения Республикасы болашақта Иран Ислам Республикасы үшін өнеркәсіптік платформа бола алады, соның арқасында бірлескен өнім құруға болады және оны Одақтың басқа мемлекеттеріне жеткізуге болады. Сондай-ақ Грузияға, содан кейін Ресейге қолданыстағы Иран-Армян газ құбырын ұзартуға болады.
Бүгінгі таңда Қазақстан мен ИИР екі миллиард доллардан астам сомаға қызметтің түрлі салаларында серіктестетін жетпіс келісім байланыстырады. Жалпы жобаларды іске асыру барысында шамамен бірдей қаражат игеріліп отыр.
Тегеранның ЕАЭО-ға тез кіру ниеті ШЫҰ-да құрылатын еркін сауда аймағының белсенді қатысушысы болуға ұмтылысымен де байланысты.
Бүгінгі таңда Арменияны қоспағанда, Еуразиялық одаққа қатысушы елдердің барлығы дерлік осы ұйымның мүшелері болып табылады. Онда Беларусь та бар, ол бақылаушы ел болып табылады, олармен бірге ҚХР, Үндістан және Пәкістан Шанхай ынтымақтастық ұйымына кіреді. Осылайша, Тегеран мемлекетті неғұрлым кең экономикалық бірлестікке, яғни ШЫҰ-ға енгізу үшін ЕАЭО-ға мүше болуды жоспарлап отыр, бұл оған Мәскеу және Пекинмен, сондай-ақ ЕАЭО-мен саяси және экономикалық өзара қарым-қатынастарды айтарлықтай кеңейтуге және ұйымның барлық мүшелерінің ынтымақтастығын тереңдетуге мүмкіндік береді.
Тегеранның одақ құрамына кіруге деген ұмтылысы елдің аймақаралық интеграциялық процестердің белсенді қатысушысы болуға талпынып отырғанын айғақтайды. Бұл ұмтылыс Одақтың мүдделеріне де сәйкес келеді, өйткені ШЫҰ-да неғұрлым ауқымды Еуразиялық экономикалық кеңістікті дамытуға ЕАЭО да қатысады.
Кез келген жағдайда Иранның Еуразиялық одаққа интеграциясы оң құбылыс болып табылады және Ресейге қатысты санкцияларды бұзуда маңызды рөл атқарады. Бұдан басқа, мұндай конфигурация Түркияның Әзірбайжан арқылы Кавказда және Каспий маңы өңірінде үстемдігін орнату мүмкіндігін әлсіретеді. Осындай бұрылыс АҚШ пен ЕО-ның Орталық Азиядағы позицияларына да соққы береді. Қазақстанның Иранмен шикізат емес тауарлар саудасы көлемінің өсуі игі болады, сондай-ақ, Ауғанстан мен Пәкістанды айналып өтіп, бұрын-соңды болмаған логистикалық мүмкіндіктерге жол ашады.
Тұрар Каримов, саяси шолушы, арнайы «Эхо Казахстана» үшін
