Қазір АҚШ және басқа да батыс елдері өздерінің демократияны ілгерілетуге деген ұмтылысын білдіретіні ешкімге құпия емес. Алайда, мәселе бизнеске қатысты болған кезде, Батыс үлкен ақша үшін демократия құндылықтарын ұмытып кетуге дайын екенін білетіндер аз.
Алдымен Батыс Қазақстанға таңуға тырысып жатқан сыбайлас жемқорлық қылмыстарымен күресудің тиімді әдістері жайындағы мәлімдемелерге қарамастан, ол біздің елден оффшорлық аймақтарға капитал әкеткеніне көз жұмғанынан бастайық.
Мысал ретінде, халықаралық журналистік тергеу консорциумының есебіне сәйкес, 666 миллион долларды заңсыз шығарған Мұхтар Әблязовты келтірейін. Ол оны американдық банктер арқылы жасады.
Батыс бизнесмендері біздің сыбайлас жемқорлық сызбаларымен байланысы бар болса, не айтуға болады. Сол сияқты Лакшми Миттал, бірқатар дереккөздерден Қарағанды металлургия зауытын алу үшін делдалға 100 миллион доллар төлегені белгілі болды.
Тегінде, пайдакүнемдік прагматизм Батыста бұрыннан басшылық қағидаты және олардың саясаты болып қалыптасқан. Ал, бұған келіспейтін саясаткерлерді кедергі жасамау үшін, жойып отырған.
Мұның ең айқын мысалы – АҚШ-тың 35-ші президенті Джон Кеннедидің өлімі. Өйткені, ол Вьетнамдағы және әлемнің басқа да бөліктеріндегі әскери операциялардан бас тартуды және КСРО-мен бейбіт өмір сүруге тырысуды жоспарлағандықтан өлтірілгені енді түсінікті болды. Алайда, мұндай шешімді әскери өнеркәсіптен, геосаяси және геоэкономикалық жаулап алулардан, соның ішінде мұнай және сирек кездесетін металдар кен орындарынан үлкен табыс алатын американдық “қаршығалар” мақұлдамады.
Осының бәрін ескере отырып, Батыс қайтарымсыз кредиттер бере отырып, құқықтар мен бостандықтардың бұзылуына көз жұмып, “демократия” тақырыбын қысым жасау құралы ретінде, өзіне тиімді болған кезде ғана көтере отырып, Қазақстандағы сыбайлас жемқорлықтың күшеюіне ықпал етеді деп нық сеніммен айтуға болады. Сондай-ақ экстремизмге қарсы күрес сылтауымен біздің мемлекетіміздің және Орталық Азияның басқа да республикаларының ішкі істеріне араласу үшін, террористік қауіптіліктің жоғары деңгейі туралы аңызды қолдау Батыс елдерінің мүдделеріне сай келеді.
Саяси шолушы Нұрлан Фадеев, арнайы “Эхо Казахстана” үшін
Сурет: zakon.kz
