Қырғызстанда болып жатқан оқиғалар негізінде, Қазақстандағы элита ішілік бөлініс миф болып қалмайтын сияқты. Кейбір ойшылдар бұл ұрпақтың орта және жоғары буын басшыларының өзгеруіне байланысты болуы мүмкін деп санайды. Бұл шынымен де солай ма? Анықтауға тырысайық.
Бауыржан Байбек, Мәулен Әшімбаев және Ерболат Досаев сияқты адамдар кіретін билік ортасының “екінші эшелонынан” бастағым келеді. Иә, әзірге олар Әділбек Жақсыбековпен, Болат Өтемұратовпен, Кәрім Мәсімовпен және Тимур Құлыбаевпен салыстыруға тұрмайды, бірақ кез келген жағдайда, “екінші эшелон” – қазіргі көшбасшылардың орнын басатындар.
Біздің республикада “үшінші эшелон” да бар – олар қазір агенттіктерде департаменттерді басқарып жүрген, бірақ маңызды мемлекеттік мәселелерге ешқандай қатысы жоқ жастар.
Теориялық тұрғыдан алғанда, Президент Қасым-Жомарт Тоқаев өзінің жеке “ұланын” солардың ішінде жасақтауы керек. Биліктің кадрлық құрамының өзгеруі алыс емес, ал жас саясаткерлер жүйенің сабақтастығын сақтауға көмектеседі.
Аға буын саясаткерлері Қазақстандағы жағдайға әсер ете ала ма? Екіталай. Олардың уақыты өтті. 90-шы жылдардың соңында Тәуелсіз Қазақстанның тарихын Нұрсұлтан Назарбаевпен бірге жаза бастаған ескі гвардиядан іс жүзінде ешкім қалған жоқ. Біреулері зейнетте, біреулері қайтыс болды, ал енді біреулері бизнеске кетіп, саясатты ұмытты.
Дегенмен, Назарбаев өзі әлі күнге дейін билікті басқарып, қазақстандық элитаның қақтығысына жол бермейтін күш болып табылады. Алайда, бір “бірақ” бар. Егер Елбасын осы тізбектен алып тастасақ, онда Қазақстанның тұрақтылығы шайқалып, ішкі элитаның бөлінуі мүмкін.
Қалай болғанда да, биліктің кадрлық құрамы біртіндеп өзгереді, әсіресе бұл процесс Елбасының табиғи биологиялық кетуі жағдайында жеделдейді. Қазір орта және жоғары буын басшыларын ауыстыру мәселесі саяси жүйенің тұрақтылығын сақтау мақсатында ең өзекті мәселеге айналуда. Қазіргі президент көрші республикада болып жатқан процестерді ескере отырып, осы тақырыпқа елеулі назар аударуы тиіс.
Азаматтық және әскери қақтығыстарды зерттеу орталығының сарапшысы Сұлтанбек Агеев, арнайы “Эхо Казахстана” үшін.
Сурет: azh.kz
