Осы жылдың көктемінен Қазақстанда жаңа ұйымдар, қозғалыстар мен топтар пайда болып, қарқынды дамып келеді, олар еліміздің қоғамдық өміріне белсене араласуда. Төрт күн бұрын елордада «Qaharman» жаңа жастар құқыққорғау қозғалысы пайда болды, оның белсенділері «Оян Қазақстан» және «Республика» бірлестіктерінің мүшелерімен бірге елге өзгерістер қажеттілігі туралы мәлімдеді. «Эхо Казахстана»-ның сұрақтарына жаңа қозғалыстың бастамашысы Жанбота Алжанова жауап берді.Ол бірлестіктің пайда болу себептері мен мақсаты туралы айтты.
– Э. К. 12 шілдеде «QAHARMAN»қозғалысы таныстырылды. Бұл бірлестіктің мақсаттары мен міндеттері қандай және ол не үшін құрылды?
– Б. А. біз азаматтық қоғам құрғымыз келеді және қазір белсенді қоғамдық қызмет арқылы Қазақстанда адамдардың құқықтарын қорғауға тырысудамыз.
– Э. К. сіздің «Оян Қазақстан», «Республика» және жақында пайда болған басқа жастар ұйымдарынан айырмашылықтар қандай? Сіздер бірлесіп жұмыс істейсіздер ме немесе бұл жаңа дербес қозғалыс па?
– Б.А. бұл жаңа қозғалыс. Аталған бірлестіктердің жастарымен таныспыз және өте жақсы қарым-қатынастамыз, бірақ біздің қозғалыс тек құқық қорғау қызметіне бағытталған. Бізде басқа мақсаттар пайда бола ма, жоқ па, кейін шешілетін болады,бірақ әзірге біз полиция мен биліктің әрекеттерінен зардап шеккен белсенділерге көмектесеміз.
– Э. К. сіз немесе сіздің әріптестеріңіз соңғы уақытта наразылық акцияларына қатысқаны үшін әкімшілік жауапкершілікке тартылдыңыз ба?
– Б. А. Иә біз барлығымыз «тақырыпқа». 1 мамыр күні біз Астанадағы митингіге қатысып, осы сәттен бастап белсенді түрде әрекет ете бастадық, өйткені полиция озбырлығын, түнгі соттар,азаматтардың құқықтарын бұзғанын көрдік. Мысалы, осы митингтен кейін Әлімжан Ізбасаров сотталып, оны бір айдан кейін әскерге жіберді. Бұл қуғын-сүргін көрінісі.
Содан кейін біз, оның әпкесімен сотта танысып, басқа белсенділермен байланыс орната бастадық және бастамашыл топ құруға кірістік. Өз-өзіміздің және басқа адамдардың көзін аша бастағанымыз үшін бізді бірнеше рет ұстады. Мысалы, 9 мамырда мен акцияға жібермес үшін мені ұрлап әкетті.
Бір айдан кейін, маусымның 9-нан 10-на қараған түні мен бастамашы топтың басқа да қыздарымен Байқоңыр АІІБ-не көптеген ұсталғандарға гуманитарлық көмек көрсетуге келдім, сонда бізді штат киіміндегі адамдар қала сыртындағы кентке апарып, түнде әкімшілік жазаға тартылдық.
– Э. К. сол кезде сіздерді не үшін соттады?
-Б.А. маған 9 маусымда сайлауға қарсы митингіге қатысқаным үшін 20 айлық есептік көрсеткіш көлемінде айыппұл салды,бірақ сол күні мен үйде болдым және оған бірнеше куәгерлер де бар. Алайда, полиция қызметкерлері, прокурорлар мен судьяның шешімімен бұл күні мен наразылық шеруіне қатысқан болып шықтым.
– Э.К. жаңа қозғалысты құру процесі өте қызықты және енді ұйымдастырушылардың іс-әрекеттері, шын мәнінде, полиция озбырлығына жауап екені көрініп тұр.
– Б.А. Да, «Оян Қазақстан» және «Республиканың» кейбір балалары жалпы 15 тәулікке сотталды,оларды түсінуге болады. Олар да, біз сияқты, барлық жерде заңсыздықпен, зорлық-зомбылықпен, қатерлермен бетпе-бет кездесті.
– Э.Қ. Қазір сіздер сотталғандар және қудаланғандарға қолдау көрсетіп жатырсыздар ма?
– Б. А. Иә, мысалы, тергеу кезінде изоляторда қамалып,екі айға сотталған үш көп балалы аналарды қолдаудамыз.
– Э. К. аймақтарда сіздің қозғалысыңыздың ұйымдары бар ма?
– Б. А. қазір біздің «QAHARMAN» қозғалысының ұйымдары Елордада, Алматы мен Ақтөбеде бар, бірақ белсенділердің басым бөлігі Астанада жұмыс істейді. Әзірге біз тіркелмейміз.
– Э. К. сіздің бірлестігіңіз сот жүйесін өзгерту және бейбіт митингілерді өткізу еркіндігін жүзеге асыру тақырыптарын көтеретін болады ма?
– Б.А. біз негізінен сонымен айналысудамыз, өйткені соңғы екі ай ашық әкімшілік соттарға қатысып, азаматтардың жиналыстар өткізу құқығын бұзудың көптеген жағдайларына тап болды. Қазір біз сол үдерістерді жария еттік. Сонымен қатар, БҰҰ-ға осы соттардың шешімдері бойынша шағымдар дайындап, жіберуге ниет білдірудеміз.
– Э.К. сізазаматтарға қандай заң қызметтерін көрсетесіз?
– Б. А. қазір бізде ұстау бойынша Заң Кеңестерін өткізу жоспарда бар. Біз мамандарды шақыратын боламыз, өйткені бізде оқу семинарларын өткізу үшін штатта заңгерлер жоқ.
– Э.К. сіз басқа ұқсас жастар бірлестіктерімен ынтымақтасуға ниет білдірдіңіз бе?
– Б. А. біз өзара іс-қимыл жасау үшін ашықпыз, егер ортақ тақырыптар болса, бірлесіп әрекет етуге дайынбыз, өйткені бізге бөлшектеніп, бөлісудің қажеті жоқ.
– Э. К. жауабыңыз үшін рахмет!
