Қазақстанда сайлауалды жарыс жалғасуда. Бірқатар сарапшылардың пікірінше, біздің республикада Батыс елдері, негізінен АҚШ қаржыландыратын үкіметтік емес ұйымдар мен басқа да бірлестіктер күрт жанданды. Осыған байланысты ҮЕҰ- дар сайлау қарсаңында елдегі тұрақтылықты бұзуға тырысып жатқан жоқ па, деген сұрақ туындайды.
Ашық дереккөздерден өткен жылы Қазақстан аумағында жұмыс істейтін кемінде 200 ҮЕҰ шетелден қаржы алғаны алғаны белгілі болды. Олар алған қаражаттың жалпы сомасының 70%-ы американдық Гранат бағдарламаларына тиесілі. Хабардар емес адамдар үшін, мұндай бағдарламалардың мақсаты біздің мемлекетіміздің ішкі саясатына әсер ету екенін еске саламын.
Сарапшылар Қазақстан мен Тәжікстанда 2015 жылы бір уақытта іске қосылған MediaCAMP бағдарламасы өз жұмысын жалғастырып жатқанын атап өтті. Оны АҚШ Халықаралық даму агенттігінің қолдауымен американдық Internews Network ҮЕҰ жүзеге асырып жатыр. Осы бағдарлама аясында қазақстандық және тәжікстандық журналистер мен блогерлердің жұмысына 15 миллион доллар жұмсалды. Оның үстіне, Нұр-Сұлтандағы Америка елшілігі мен Алматыдағы АҚШ Бас консулдығы жылына бес рет ҮЕҰ грант бөледі. Ұйымдар қаражатпен бірге нақты нұсқау алады: республикада әлемдік ақпарат көрінісін қалыптастыру және жалған ақпаратпен күресу. Алайда, мұның бәрі күмән тудырады – грант алушылар қазақстандық шындық туралы оң ақпаратты таратпауы керек. Сонымен қатар, жалған ақпарат барлық мемлекеттік насихат деп түсіндіріледі Қарапайым тілмен айтқанда, Ақорда мен “Кітапхананың” ресми ұстанымы.
Батысшыл ұйымдардың жандануын Тұңғыш Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың Nur Otan партиясының кезектен тыс съезінде айтқан сөздеріне айталған өткір сын да растайды. Еске сала кетейін, Елбасы сөйлеген сөзінде АҚШ-тың да, Еуропа елдерінің де демократия стандарттарын сынға алды. Кейін Назарбаевтың сөздері «өтірік және бұрмалау» деп аталды. Тұңғыш Президенттің айтқандарын Сорос қоры қаржыландыратын factcheck порталы ғана емес, сонымен қатар “Азаттық радиосы” – АҚШ-тың жаһандық медиа агенттігінен қаржы алатын “Азаттық радиосы” бөлімшесі сынға алды. Сонымен қатар, “Азаттық радиосының” редакциясы ерінбей, Елбасының соңғы бірнеше жылдағы сөйлеген сөздеріндегі барлық қателіктерді жинап, ресейлік “үгіт – насихат қалпын” қолданады деп мәлімдеді.
Бүгінгі таңда батысшыл қорлар мен ҮЕҰ-дардың оппозицияның бос орнын толтыратын ұлтшылдар мен ұлттық демократтарды белсенді пайдалану қаупі бар. Олардың бірқатары АҚШ пен Батыс елдерінің елшіліктеріне кіргені, сондай-ақ олар бір жыл бұрын республикада Әміржан Қосановпен бірге сәтсіздікке ұшыраған батысшыл “Жаңа Қазақстан” ұлттық-либералдық қозғалысын құруға тырысқаны құпия емес. Енді авансахнаға Батыспен интеграцияны жақтайтын және Еуразиялық экономикалық одаққа қарсы шығатын жаңа күш ретінде Жанболат Мамай бастаған демократиялық партия шығуда. Осылайша, ұлтшылдар мен ұлттық либералдарға белгілі бір олигархиялық топтар да, Қазақстанда өзін еркін сезінетін Сорос қоры сияқты американдық ұйымдар да мейірбандық пен қарап отыр.
Менің ойымша, қазіргі жағдайда Қазақстан басшылығы біздің заңнамаға шетелден қаржы алатын ҮЕҰ жұмысын шектеуге бағытталған Ресей заңнамасында бар бірқатар нормаларды қолдану керек.
Саясаттанушы Жанболат Шолпанов, арнайы «Эхо Қазахстана» үшін
