Лаңкестікке қарсы күрес жағдайында адам құқықтары мен негізгі бостандықтарын көтермелеу және қорғау мәселелері бойынша арнайы баяндамашы болып табылатын БҰҰ-ның 1 өкілі ни Аолэйн Астанада өткен брифингте Қазақстандағы әлеуметтік желілер мен интернеттің “кең ауқымды блоктарына” байланысты мәселелер туралы мәлімдеді.
Жұма күні Нұр-Сұлтандағы брифингте ол оның командасының мүшелері интернетке кіру мәселесін “өзі куәландырғанын” айтты. Халықаралық ұйым өкілінің ақпараты бойынша, ҚР Мемлекеттік органдары жағдайдың алаңдаушылығы туралы хабардар етілген.
“Жаппай бұғаттауға бүкіл сайттар, тұтас стрим-сервистер ұшырады. Демек, бұл жерде өлшемдік қағидатты сақтау мәселелері туындайды. Бұдан басқа, біз түсінгеніміздей, осы қадамдардың барлығы қауіпсіздікті қамтамасыз ету қажеттігімен ақталады. Жиналыстың еркіндігі, пікір білдіру еркіндігі әлемдік қоғамдастықпен қорғалады. Мені терең мазалайды, қашан ойлар қауіпсіздік пайдаланылады үшін сылтау ретінде қатар, шектеу үшін іс-шараларды іске асырудың әбден заңды құқықтарын”, — деді ол.
Ақпараттық портал ҚР-да дүниежүзілік паутинаға қол жеткізе алатындар 9 мамырда пайда болғанын атап өтті. Таңертеңнен бастап бірнеше жаңалықтар сайттары ашылмады, пайдаланушылар да әлеуметтік желілерге (Facebook, Instagram және т.б.) кіре алмады. Кейінірек интернет бостандығына мониторинг жүргізетін NetBlocks тобы 9 мамырда бұғаттауды “жаппай”деп атады. Топта шектеулер Үйлестірілген сипатқа ие болды және “демонстрацияларды өткізуге бейхабар топтардың шақыруынан кейін ең алдымен енгізілді”деп ойлайды.
Миннорма басшысы Дәурен Абаев 14 мамыр күні журналистердің желіге қол жеткізу проблемалары туралы сұрағына жауап бере отырып, оның мемлекеттік хабардарлығы “байланыс үшін жауап бермейді” және “бұғаттауға қатысы жоқ”деп мәлімдеді. Өз кезегінде, цифрлық даму министрі Асқар Жұмағалиев 15 мамырда бұғаттау туралы мәліметтер “тексеріледі”деп сендірді.
Естеріңізге сала кетейік, 9 мамыр күні Қазақстан полициясы күшейтілген қызмет атқару нұсқасына көшірілген болатын. Бас прокуратура 8 мамыр күні қазақстандықтарды заңсыз наразылық акцияларына қатысудан ескертті. Ескерту 9 мамыр күні “өлмес полк”шеруімен қатар митингтерге шақырулардан әлеуметтік желілерде айналыста болған соң шығарылды.
