Біз Қазақстан мен АҚШ арасындағы әскери ынтымақтастықтың негізі ретінде, 1994 жылы ҚР АҚШ пен Солтүстік Атлант альянсының әскери оқу-жаттығуларына, қатысуға мүмкіндік берген НАТО “Бейбітшілік жолындағы серіктестік” бағдарламасына қосылуға шақырған болатынбыз.
Өз уақытында жүргізілген “Каспийдегі дауыл” әскери операциясы АҚШ-қа Каспий елдері мен Солтүстік Кавказда агрессия пайда болған жағдайда араласуға мүмкіндік берді. 2002 жылы қазақстандық әскери-саяси басшылық Пентагонға АҚШ-пен тығыз байланысты дамыту ниетін ашық көрсетті.
2016 жылы көптеген сарапшылардың назарын Дариға Назарбаеваның Джеймс Аппатураймен кездесуі қызықтырды. Бұл қимыл Қазақстан саясатының көп векторлығын және батыс пен Ресей арасындағы теңгерімді сақтаудың маңыздылығын тағы да растайды.
Қазіргі уақытта Қазақстан мен АҚШ арасында 2018-2022 жылдарға арналған әскери ынтымақтастықтың бес жылдық жоспарына қол қойылды, қазақстандық әскери қызметшілерді Сирияға жіберу мүмкіндігі туралы жаңалықтар мен осы келісім-шарт арасында қандай да бір байланыс бар ма, әлде бұл жай ғана хронологиялық сәйкестік, сарапшылардың пікірі осы шотқа жұмсалады ма.
Алайда, бұл АҚШ пен Қазақстан арасында қол қойылған, бірінші бес жылдық жоспар емес, әскери уағдаластықтың жалғасы. Қазақстанның әскери мүддесі “Қазбригті” дайындау бағдарламасын, әскери және медициналық іс жүргізуде барлық мамандарды оқытуды американдық тарап толық төлейтініне байланысты.
Алайда, бұл ынтымақтастықтың артықшылықтары туралы айтатын болсақ, ҰҚКҰ үшін ғана емес, Қазақстанның өзі үшін де, Ресей саясатымен бәсекелесудің де қажеті жоқ. Америкалық тарап өз мүдделері мен мақсаттарын әрқашан бірінші орынға қояды, және Қазақстанмен өзара байланыс ережелерден басқа болып табылмайды.
“Достық” әскери-ғылыми байланыстарды дамытуға жол бере отырып, Қазақстан Республиканың және тұтастай алғанда Орталық Азияның барлық өңірі қорғанысының жай-күйі туралы барлық маңызды ақпаратты ашуға тәуекел етеді. Біз АҚШ үшін өте маңызды болып өңірдің энергетикалық ресурстарын тиімді жолмен алу және Ресейдің әсерін азайту болып табылады.
Қазақстандық сарапшылардың “Батыс көршісінің парасаттылығы” туралы пікірлері әрдайым ұқсас емес, бұл әскери одақ көп жылдық әріптестікті дамытуды қолдау үшін қажет болып көрінеді, ал кейбіреулерінде мұндай өзара қарым-қатынастар қауіп төндіреді.
Қазақстан АҚШ үшін әрқашан назар аударудың объектісі болды және ешкімге құпия емес, Қазақстанға, Америкаға қысым берудің белгілі бір тетіктерінің көмегімен бүкіл Еуразиялық көріністі тұтастай оңай өзгертетін болады. Алайда, Қазақстанға өз шешімдері мен іс-қимылдарының айқындығы тән емес, және Қазақстан үшін Ресей және Қытаймен өзара іс-қимыл үшін сыртқы саясаттағы басты басымдық болып қала бермек.
