5 ақпанда Астанада Қазақстанның төрағалығымен биылғы бірінші Еуразиялық үкіметаралық кеңес өтті. Өз сөзінде еліміздің Үкімет басшысы Асқар Мамин ЕАЭО үшін қазір бетбұрыс кезеңі екенін мәлімдеді. Алдағы екі жылда Одақ қалыптастыратын артықшылық не артта қалу оның әлемдік экономикадағы позициясын көптеген жылдарға айқындайтын болады.
ЕАЭО төрағасы мәртебесі COVID-19 індетіне қарсы жалғасып жатқан күрестің және тұрақсыз әлемдік экономикалық ахуалдың ауыр кезеңіне келді. Осындай проблемалар аясында Қазақстан төраға бола отырып, қатысушы елдердің өзара іс-қимылын күшейту, өзара саудадағы кедергілерді еңсеру және өнеркәсіптік кооперацияны дамыту бағыттарында жұмыс істейтін болады. Тағы бір басым бағыттардың бірі сандандыру, сондай-ақ Еуразиялық экономикалық комиссияның кадрлық құрамын жетілдіру.
Менің ойымша, Қазақстанның төрағалығы ЕАЭО бойынша серіктестермен елдің саудасын дамытуға түрткі бола алады. Республика үшін бұл экспортқа шығарылатын тауарлар өндірісін ұлғайтуға мүмкіндіктер туғызуға негізгі болады. ЕАЭО елдеріне жеткізілетін Қазақстан өнімінің 60%-ы шикізаттық емес тауарларға тиесілі. Мәселен, өткен жылдың қаңтар-қараша айларында металл бұйымдары экспортының үлесі 22,7%-ды, химия өнеркәсібі өнімдері – 15,6%-ды, азық-түлік және азық-түлік тауарлары – 10,2%-ды құрады.
Сонымен қатар, Қазақстан сандық инфрақұрылымды құруға назар аударатын болады. Қазіргі жағдайда интеграцияланған ақпараттық жүйенің тиімді жұмыс істеуін қамтамасыз ету өзекті міндет болып табылады. Менің ойымша, бұл қатысушы мемлекеттер үшін дамудың қосымша көзіне айналады, сондай-ақ интеграциялық жұмыстың нәтижелілігін арттыруға қызмет етеді.
Сондай-ақ, ЕАЭО байланыстарын кеңейту және байқаушы ретінде жаңа елдерді қосу жоспарланып отыр. Одақ құрылғаннан бері біртіндеп өзінің позициясын арттырды, нәтижесінде көптеген елдер, аймақтық интеграциялық бірлестіктер, халықаралық ұйымдар оған қызығушылық танытуда. Қазірдің өзінде Вьетнаммен, Иранмен, Сербиямен және Сингапурмен еркін сауда аймағы туралы келісімдер іске қосылды. Сондай-ақ, осындай келіссөздер барысында бірқатар басқа елдер, соның ішінде Израиль мен Египет келісімдер жүргізіліп жатыр. Еркін сауда аймағы туралы келісімдер Қазақстанға өте тиімді. Сербиямен осындай келісімге қол қою өнеркәсіптің химия, металлургия, машина жасау, азық-түлік салаларында отандық тауарларының әлемдік нарықтағы қатысуын кеңейтуге ықпал етеді.
Қазақстанның Еуразиялық экономикалық одақ серіктестерімен бірлескен кәсіпкерлігі өте жылдам дамып келетінін айта кету керек. Мәселен, 2015 жылдан бастап елде ЕАЭО-ға мүше мемлекеттердің қатысуымен белсенді кәсіпорындар саны 1,5-тен астам өсті. 2021 жылғы 1 қаңтарда ел аумағында ЕАЭО елдерінен 9 мыңнан астам компания жұмыс істеуде. Олардың көпшілігі сауда саласында жұмыс істейді. Компаниялардың көпшілігі шағын және орта бизнеске тиесілі. Ірі компаниялар қатарында 50-ден астам кәсіпорын болды.
Қазақстан үшін Еуразиялық интеграция барлық жағынан өмірлік маңызды және дамудың жалғыз дұрыс жолы болып табылады. Оның үстіне ЕАЭО идеясының бастамашысы Республиканың Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаев болып табылады. Нұр-Сұлтанның төрағалығымен ЕАЭО-да интеграциялық процестер тек жеделдейді деп үміттенеміз.
Болат Нұрғалиев, саясаттанушы, арнайы «Эхо Казахстана» үшін
Сурет: partyadela.kz
