Біздің еліміз соңғы жылдары НАТО-мен “бейбітшілік үшін серіктестік” бағдарламасы аясында ынтымақтасып келеді, алайда тараптардың өзара іс-қимылдарын АҚШ көбірек жүзеге асырыуда. Батысқа мұндай өзара әрекеттесу не үшін қажет?
Кеңес Одағы ыдырағаннан кейін, Республика барлық уақытта Солтүстік Атлантикалық Альянстың назарында, НАТО әрдайым осындай бағдарламалардың көмегімен Қазақстанды өз орбитасына тартуға тырысып келеді. Атап айтқанда, қазір көптеген қазақстандықтар Штаттарда әскери ынтымақтастық бағдарламасы және НАТО-да “бейбітшілік жолындағы серіктестік” бағдарламасы бойынша білім алуда. Менің ойымша, осылай, Батыс өзінің ықпал ету агенттерін, яғни олардың мүдделерін алға тартатын азаматтарды көбейтеді. Алайда, біздің адамдарды шетелге жіберу арзанға түспейді. Осыған байланысты біздің республикамызда түрлі оқу орталықтары құрылуда, мысалы, батыствқ серіктестер қаржыландыратын Орталық Азияның барлық елдері үшін осындай орталық Қарағандыда құрылды.
Вашингтон, Трамптың билігіне дейін де, осы бағытта өте белсенді жұмыс істеді, жергілікті басшылық бұрынғы КСРО елдерінің қайта қосылуын қаламады. Қазір посткеңестік кеңістікте жаңа ұрпақ өсіп келеді. Сол уақыттағы кеңес адамдары біртіндеп кетіп жатыр, сондықтан Батыс өзінің принциптері бойынша тәрбиеленген мемлекеттік басқарудағы кадрлармен ауыстыруға тырысуда.
Штатқа біздің ел не үшін қажет? Менің ойымша, бәрі түсінікті – олар біздің Батыс Қазақстанды, байлығымен, мұнайымен қалайды. Президент ретінде Трамп Американың мұнай өндіретін мемлекетке айналатынын мәлімдеді және тақтатас мұнайын өндіруге, тақтатас газын сұйылтуға және т.б. байланысты бағдарламаны іске қосты, сондықтан сол кезде біздің саясаткерлерге американдық және еуропалық компаниялар жұмыс істейтін осы аймақтағы американдық климатты сақтауға бағытталған жүктеме аздап азайды. Бірақ содан кейін жағдай түбегейлі өзгерді, енді Байден еліміздің батыс бөлігіне қарай бет бұрды.
Ақ үй Қазақстанның Қарулы Күштері Батыс стандарттарына сай болуын қалайды. Осылайша, жыл сайын біздің біраз офицерлеріміз Вест-Пойнт әскери академиясында оқиды. АҚШ посткеңестік елдер КСРО кезіндегідей – көп және ұйымдасқан – армия құрылғанын қаламайды. Вашингтон біздің Қарулы Күштерімізде сержант институтын құруға тырысуда, бірақ қазір ол іске асып жатқан жоқ. Дегенмен штаттағы нұсқаушылар Щучье кадет корпусында сержанттарды даярлауға кірісті.
Америкалықтар айдаһар жылан конструкторы тактикасын, яғни НАТО стандарттары бойынша әртүрлі оқыту орталықтарының “Достық құшақтары” арқылы Қазақстанды баяу тұншықтыра отырып, жұту тактикасын таңдады. Шын мәнінде, олар бізге американдық үлгі бойынша құрылған және дайындалған болашақ кіші армияның жаңа кадрларын дайындайды. Еліміз үшін жақсы емес, шын мәнінде ол бірте-бірте ҰҚШҰ және бірыңғай посткеңестік кеңістіктен бөліп жіберу. Элитаның батысшыл бөлігі мен кейбір ыстық қанды адамдар Украинаның ізімен жүруді қалайды, тек осы ұмтылыстар бәріміз үшін қайғылы аяқталуы мүмкін.
Тұрар Кәрімов, саяси шолушы, арнайы «Казахстана» үшін
