Наурыз айында Марғұлан Сейсембай саясаттан кетіп, осы саладағы түрлі жобаларды қаржыландыруды тоқтататынын мәлімдеді. Солай емес пе?
Бұл саясаткерді саяси оппозицияның басқа бұрынғы жетекшілерімен салыстыратын болсақ, Сейсембай олардан мүлдем өзгеше. Олигарх жаңа саяси партияны немесе қозғалысты ұйымдастырған жоқ, бірақ қоғамдық пікір жетекшілері және олардың жобаларымен ынтымақтаса бастады, бірақ олардың әрқайсысы тәуелсіз әрекет ете бастады. Басынан бастап олигарх ұлттық либералды “Оян, Қазақстан” және HAQ қоғамдық пікір көшбасшыларымен жұмыс істеді. Алайда, “Оян, Қазақстан” қозғалысы іс жүзінде әлсіз болып шықты, оның белсенділігі құлдырады және ол бастапқыда жоспарланғандай партия немесе көпшіл бола алмады. HAQ партиясын құра алмаған қоғам қайраткері Тоғжан Қожалиева әлеуметтік желілердің қарапайым қолданушысы болып қалды.
Оның ұлтшылдардың көшбасшыларының бірі Мұхтар Тайжанмен бірлескен жұмыс тәжірибесі, қызметіне 300 мың доллар тартылғанына қарамастан, сәтсіз болды. Олигарх бұған дейін, жұмсалған қаражат тек ақпараттық жанжалдарға айналғанын айтқан. Сонымен қатар, клиенті оны мемлекеттік қаражатты ұрлады, тонады деп айыптады. Кейінірек сот отырысы өтті, нәтижесінде Тайжан олигархтан ақша алмағаны және оған моральдық залалды өтеуі керектігі жазылды.
Нұржан Әлтаев те жаңа тұлға ретінде сенімсіз болып шықты, өйткені оның барлық жобалары сәтсіз аяқталды. Сейсембай Әлтаевпен жұмыс істей бастаған кезде, соңғысы “Нұр Отан” партиясы атынан мәжіліс мүшесі болған, бірақ, ұзаққа созылмады. Сонымен қатар, Әлтаев “Ел тірегі” өнеркәсіпшілер мен кәсіпкерлер одағын” басқарды. Бірақ одақ бұрынғы депутатты өз партиясын құру үшін қалдырды, бірақ бұл мақсатқа да қол жеткізілмеді. Кейін ол көлеңкелі үкіметті ұйымдастыруға тырысты, бірақ, одан да ештеңе шықпады. Келесі “Азаматтық бастамалар коалициясын” құру әрекеті болды, ол да сәтсіз аяқталды.
Оны бұрынғы іскери серіктесінің ісі бойынша жауап алуға шақыра бастағаннан кейін, Сейсембаев Қазақстаннан Украинаға көшіп кетті. Бірақ, ол бұл елдің біздің республикамызға ешқандай ықпалы жоқ екенін ескермеген сияқты, оның аумағында отырып Қазақстанда “демократиялық реформалар” жүргізу ең ақылды идея емес екені анық. Михаил Саакашвилимен достық пен Украинадағы жұмыс оған ұпай беріп, ықпалын көтермеді. Саакашвилимен «Қарапайым шешімдер кеңсесі» арқылы ынтымақтастық тез аяқталды. Грузияның бұрынғы президенті өзінің тиянақсыздығымен ерекшеленеді және саяси мансабы біркелкі емес, бірақ онымен салыстырғанда, біздің олигарх тіпті де тиянақсыз болып шықты.
Ол өзінің Украинадағы қызметін ұлттық либералдардың семинарлары мен іс-шараларына қомақты қаражат салумен жалғастырды. Бірақ, шынын айтқанда, осы ісімен оның не мақсатқа қол жеткізгісі келгені түсініксіз. Оның форумдары, семинарлары, шеберлік сыныптары және басқа да іс-шараларына іс жүзінде біздің ел туралы ештеңе білмейтін украиналық саясаткерлер, кәсіпкерлер, әлеуметтік белсенділер және блогерлер қатысты.
Өткен айда ол өзінің Фейсбуктегі парақшасында оппозицияның бейресми лидері ретінде әрекет етуді тоқтатып, мәдениет пен қоршаған ортаға көңіл бөлетіндігін мәлімдеді. Бірақ, ол қашан көшбасшы болды? Немесе жобаларға көп ақша салған болса, онда өзін автоматты түрде көшбасшы болады деп ойлай ма? Қолға алғанының бәрі сәтсіздікке ұшырағаны оны мазаламайтын сияқты.
Бұл олигархтың қызметін талдағанда, ол жас ұлттық либералдар мен тәжірибелі ультра оңшыл ұлтшылдарды өздерінің қалауымен емес, саяси Олимптағы ықпалды тұлғалардың өтініші бойынша қаржыландырғанын және қаржыландырып жатқанын есте ұстаған жөн. Өйткені, бұл батысшыл саясаткерлер, ҮЕҰ, “холодомор” насихатшылары мен ел ішіндегі ұлтшылдарды осындай магнаттар арқылы қолдайтын қолданыстағы сызба. Шындығына келгенде, Марғұлан Сейсембай либералды қозғалыстың идеялық шабытшысы ретінде болса да, ол Ермек Нарымбай сияқты, оның Киевке жіберілуі кездейсоқтық емес. Жоғарыда біреулерге олигарх Марғұлан Сейсембай мен Арман Шураев арқылы Михаил Саакашвилидің идеяларын жүзеге асыратын және Қазақстанда енгізетін оң либералдар қанаты болғаны тиімді. Сондықтан, бұл олигархтың кету туралы мәлімдемесіне мән берудің қажеті жоқ, өйткені бұл тек адамдардың назарын уақытша аудару мақсатындағы ойын болуы мүмкін
Тұрар Кәрімов, саяси шолушы, арнайы “Эхо Казахстана” үшін
