ҚР Парламенті Мәжілісінің пленарлық отырысында депутат Айқын Қоңыров елдің премьер-министріне сауал жолдады, онда бағдарлама аясында құрылған Жұмыспен қамту шын мәнінде нәтижелі болғанын растайтын мәліметтер беруді сұрады, деп хабарлайды Zakon.kz.
“Үкімет өнімді жұмыспен қамтуды және жаппай кәсіпкерлікті дамытудың, 2017-2021 жылдарға арналған “Еңбек”бағдарламасына өзгерістер енгізді. Алайда, өзгертілген бағдарламаны іске асыруға кіріскенге дейін, коммунистер жобалық басқару принциптері талап ететіндей, құжаттың алдыңғы нұсқасының орындалуына егжей-тегжейлі талдау жасау қажет деп есептейді.
Оның орнына сұрақтар тудыратын жалпы сандық параметрлер ғана ұсынылған. Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің мәліметінше, ағымдағы жылдың 9 айында, 82,5 млрд теңге көлемінде қаржыландыру арқылы тұрақты жұмыс орындарына 327 мың адам жұмысқа орналастырылды”, – деді ол.
Сонымен қатар, мәжілісмен айтып өткендей, Статистика комитетінің мәліметінше, жұмыссыздық деңгейі 2017 жылдың басынан бері 4,9% – ды құрап отыр.
“Егер ағымдағы жылдың бірінші тоқсанында 439 мың жұмыссыз болса, екінші тоқсанда олардың саны 441 мыңға дейін өсті. 2017 жылы Бағдарламаны іске асырудың басталу уақытымен салыстырғанда, статистика 439 мың жұмыссызды көрсеткен жоқ.
Бірақ, ең бастысы, сандық көрсеткіштер бойынша ауытқулардан басқа, біз еңбек нарығындағы сапалы өзгерістерді байқамаймыз. Бюджеттік қаржыландыру есебінен жұмыспен қамтуға жәрдемдесу шараларымен жаппай қамтылуына баса назар аударылады. Сонымен қатар, жұмыс орындарын құруды ынталандыру жұмыстары көлеңкеде қалды”, – деді Қоңыров.
Парламентарий биылғы жылы микронесиеленуге қаражат есебінен тек 1042 жоба қаржыландырылғанын хабарлады. Ал өткен жылы Жұмыспен қамту бағдарламасының бұл бағыты тек 1 000 жұмыс орнын құруға және сақтауға мүмкіндік берді.
“Іс жүзінде, республика көлемінде Жұмыспен қамту факторы ретінде шағын бизнесті жандандырудан нәтиже жоқ. Жұмыспен қамту бағдарламасына енгізілетін өзгерістер бұл жағдайға түбегейлі әсер етпейді. Онда көрсетілген барлық шаралар, қайта оқыту, қоныс аударуды қоса алғанда, қажет, бірақ олар екінші рет.
Жұмыспен қамту бағдарламасының басты мақсаты-бірқатар салаларды сапалы еңбек ресурстарына сұраныс генераторларына айналдыру. Бірақ оның орнына біз кері көреміз. Экономиканың негізі болып табылатын мұнай-газ және мұнай сервистік индустриясында өндірудің рекордтық көлеміне қарамастан қысқартулар орын алуда.
Ауыл шаруашылығы өсудің жаңа нүктесі болып табылады, алайда осы саладан 2010 жылдан бастап минус 1 млн адам еңбек ресурстары қарқынды қарқынмен “жуылып жатыр”. Өңдеу өнеркәсібінде 2010 жылдан бастап, яғни бірінші индустриялық бесжылдықтың басында жұмыспен қамтылғандар саны 54 мың адамға ғана өсті”, – деді депутат.
Оның айтуынша, іске қосылған жұмыс күшінің өсімі негізінен саудада, сондай-ақ бюджеттік қаржыландырумен байланысты салаларда жүріп жатыр.
“Жұмыс орындарын тұрақты құруды қосымша құнды қалыптастыратын салалар ғана қамтамасыз ете алады. Сонымен қатар, Салық және несие саясаты оларды ынталандырмайды. Банктер мембағдарламалардан тыс өндірістік сектормен іс жүзінде жұмыс істемейді.
Мұндай жағдайларда еңбек ресурстарын қайта оқытуға және көшіруге арналған қаражаттың ұлғаюы уақытша шара болып қалады, оның әсері бюджеттік қаржыландырумен бірге аяқталатын болады. Жалпы, жұмыспен қамту бағдарламасы жұмыссыздықтың ағымдағы санын ғана ұстап тұруға мүмкіндік береді.
“Халық коммунистері” фракциясы жұмыспен қамту мемлекеттік саясаты халықты жаппай қамту туралы есептілікті қалыптастыруға емес, нақты сектордың пайдасына еңбек нарығының құрылымын өзгертуге бағытталуы тиіс деп есептейді.
Сондықтан ол өнеркәсіптік, аграрлық, энергетикалық және көлік саясатымен тығыз байланысты болуы тиіс. Тек осындай кешенді тәсіл ғана қазақстандық экономикадағы құрылымдық жұмыссыздық мәселесін шешуге қабілетті”, – деп атап өтті Қоңыров.
Осыған байланысты ол Министрлер Кабинетінің басшысынан бағдарлама аясында қалыптасқан жұмыспен қамту шын мәнінде нәтижелі болғанын растайтын мәліметтер беруді сұрады.
“Жұмыспен қамту бағдарламасы бойынша тұрақты жұмыс орындарын алған адамдар экономиканың қандай секторларында жұмысқа орналастырылды? Мөлшері олардың средней заработной платы? Бағдарлама аясында кәсіпкерлікті дамыту көрсеткіштері – бизнестің жаңа субъектілерінің саны, олар қандай салада жұмыс істейді, қанша жұмыс орны ашылды”, – деді мәжілісмен.
