Қазақстанда декоммунизация процесі ұзаққа созылып келеді, іс жүзінде ол дерусификация болып табылады. Мысалы, елдің солтүстігіндегі Зыряновск қаласы Алтай болып қайта аталды. Бұл жерге 1791 жылдан бері қоныстанған, бұл жер полиметаллдың бай кен орнын ашқан ресейлік жұмысшы Герасим Зыряновтың есімімен аталған. Батыс Қазақстан облысы Бөрлі ауданы Пугачево ауылының атауын Ақжол деп өзгерту туралы қабылданған шешім қоғамда наразылық тудырды. Зеленов ауданының атауын Бәйтерек деп қайта аталғанын да еске түсіруге болады.
Ұқсас жағдайларды елдің барлық елді мекендерінен байқауға болады. Бірнеше жыл бұрын Қазалыда жергілікті мектептің атауынан Владимир Счастновтың есімін алып тасталды, ал ол оның түлегі және 1944 жылы қайтыс болғаннан кейін, Кеңес Одағының Батыры атағына ие болды, бірақ ол коммунист емес еді.
Егер ұлтшылдардың қисынына сүйенетін болсақ, Сейфуллин, Рысқұлов, Жандосов, тіпті Қонаев, Тәшенев көшелерінің атауларын өзгерту керек. Өйткені, бұл адамдар “тоталитарлық режимнің” айқын өкілдері болған деп санайды. Бұл қазақтарда наразылық тудыруы мүмкін, өйткені олардың көпшілігі үшін аталған тарихи тұлғалар іс жүзінде ұлттық батырлар болып табылады.
Сонымен бірге ұлтшылдар идеологияны сынауға шақырады, бірақ халықтың көп бөлігі оны ұнатпайтыны анық. Алайда, олардың осы «сотты» қалай өткізетіндері түсініксіз. Кеңестік идеологияның нені уағыздайтынын еске түсірген жөн – өндіріс құралдарына қоғамдық меншік, әлеуметтік әділеттілік, «әрқайсысының қабілетіне қарай – әрқайсысына қажеттілігіне сәйкес» қағидаты. Осыны ұлтшылдар мен популистердің өздері де талап етеді.
Шындығында, біз кеңестік өткенмен күресу назарды өзекті әлеуметтік-экономикалық және саяси мәселелерден алшақтату үшін қажет екенін көреміз. Қазіргі кедейлік пен қайыршылыққа КСРО кінәлі, өйткені большевиктер қазақтарды үнемі қырып-жойған, сол себепті қазірдің өзінде әркімнің тұрмысы нашар. Іс жүзінде, бұл саясат ұлттық сегрегацияға айналуда, ал декоммунизация жағдайында, шынында, елді дерусификациялау жүзеге асырылып жатыр.
Мақсат Нұрғалиев, саясаттанушы, арнайы «Эхо Казахстана» үшін.
Сурет: gmonitor.kz
