ҚР Үкіметінің 2020 жылғы 22 қазандағы қаулысымен көшіп келушілердің Қазақстан Республикасына келуінің және онда болуының, сондай-ақ олардың Қазақстан Республикасынан кетуінің қағидаларына және көші-қон бақылауын жүзеге асыру, сондай-ақ мемлекеттік шекарадан заңсыз өтетін, республика аумағында заңсыз болатын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарды, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағына келуге тыйым салынған адамдарды есепке алу қағидаларына өзгерістер мен толықтырулар енгізілді.
Атап айтқанда, өзгерістер келесі нормаларға әсер етті.
Еңбек қызметін жүзеге асыру мақсатында келетін көшіп келушілер мынадай санаттарға бөлінеді:
1) шетелдік қызметкерлер-көшіп келушілер:
экономиканың басым салаларында (экономикалық қызмет түрлерінде) сұранысқа ие мамандықтар бойынша өз бетінше жұмысқа орналасу үшін келгендер);
жұмыс берушілер Қазақстан Республикасының аумағында еңбек қызметін жүзеге асыру үшін тартатын, оның ішінде корпоративішілік ауыстыру шеңберінде келген;
2) бизнес-көшіп келушілер — Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыру мақсатында келген көшіп келушілер;
3) маусымдық шетелдік қызметкерлер-климат немесе өзге де табиғат жағдайларына байланысты Мемлекеттік басқарудың тиісті саласына басшылықты жүзеге асыратын уәкілетті мемлекеттік органдармен келісу бойынша халықтың көші-қоны мәселелері жөніндегі уәкілетті орган бекітетін кәсіптер тізбесіне сәйкес белгілі бір кезең (маусым) ішінде орындалатын маусымдық жұмыстарды орындау үшін жұмыс берушілер бір жылдан аспайтын мерзімге жұмысқа тартатын көшіп келушілер;
4) еңбекші көшіп келушілер — еңбекші көшіп келушіге берілген рұқсат негізінде жұмыс беруші жеке тұлғалардың үй шаруашылығында жұмыстар орындау (қызметтер көрсету) мақсатында Қазақстан Республикасына үй жұмыскерлері ретінде келген көшіп келушілер. Шетелдік жұмыс күшін тарту, сондай-ақ елге уақытша келетін көшіп келушілердің еңбек қызметін жүзеге асыруы, Егер Республиканың Халықтың көші-қоны саласындағы заңнамасында және/немесе Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарда өзгеше көзделмесе, жергілікті атқарушы органның немесе ішкі істер органдарының рұқсаты негізінде халықтың көші-қоны мәселелері жөніндегі уәкілетті орган белгілейтін квота шегінде жүзеге асырылады.
Сондай-ақ, егер Қазақстан Республикасының Халықтың көші-қоны халасындағы заңнамасында және/немесе халықаралық шарттарда өзгеше көзделмесе, маусымдық шетелдік қызметкерлер, гуманитарлық себептер бойынша келген иммигранттар уақытша тұруға рұқсатты жалпы негізде ресімдейді.
Сонымен бірге, Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттердің еңбекші-мигранттары мен олардың отбасы мүшелері Қазақстанға визасыз келеді, сондай-ақ рұқсат етілген болу мерзімі ішінде визасыз елде болады және одан кетеді.
Сонымен қатар, көші-қон бақылауын жүзеге асыру және мемлекеттік шекараны заңсыз кесіп өтетін шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарды есепке алу қағидаларында шығарып жіберу немесе реадмиссия бойынша шығыстарды шығарып жіберілетін немесе реадмиссиялайтын заңсыз көшіп келушілер, ҚР-ға заңсыз көшіп келушіні шақырған не көшіп келушінің Қазақстанда заңсыз болу фактісі анықталған кезде оның еңбегін пайдаланған жеке немесе заңды тұлғалар көтеретіні туралы нормамен толықтырылды.
Аталған адамдардың шығарып жіберу немесе реадмиссия бойынша шығыстарды жабуға қаражаты болмаған не жеткіліксіз болған жағдайда, тиісті іс-шараларды қаржыландыру бюджет қаражаты есебінен жүргізіледі, бұл ретте шығарып жіберуге немесе реадмиссияға жұмсалған қаражат мүдделі мемлекеттік органдардың жоғарыда аталған тұлғаларға талап арыздары бойынша сот тәртібімен өтелуге жатады.
Қазақстан Республикасы ратификациялаған реадмиссия туралы халықаралық шартқа сәйкес шет мемлекеттен қабылданған, бірақ елге келу және онда болу үшін заңды негіздері жоқ көшіп келушілер, егер Қазақстан мен азаматтық тиесілілігі не мұндай адамның тұрақты тұратын мемлекеті арасында республика ратификациялаған реадмиссия туралы халықаралық шарт болмаған жағдайда, шығарып жіберілуге жатады.
Қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін (26 қазан) күнтізбелік 10 күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.
Сурет: zakon.kz
