Коронавирус індеті әртүрлі өндірістердің қоршаған ортаны ластайтынын айқын көрсетті: оларды карантин кезінде тоқтатып еді, қалаларда ауа әлдеқайда таза болды. Бұл болашақ “жасыл” технологияларда екенін тағы да дәлелдей түсті. Қазақстан экономикасын қалай “жасылдандыра ” түсуге болатыны туралы пікір алмасайық.
Экология мәселелері, табиғи ресурстардың сарқылуы және пластиктің зияны қазіргі кезде бүкіл әлемде талқылануда. Осының аясында “жасыл ” технологиялар біртіндеп жаһандық брендтер үшін жаңа бәсекелестік артықшылыққа айналуда. Қазақстанда “жасыл ” жобаларды көбінесе көмір генерациясымен байланысты электр энергетикалық компаниялар іске асырады. Мысалы, таяуда министрлер кабинетінің басшысы Асқар Мамин Орталық Азия электр энергетикалық корпорациясы салған “Астана Expo-2017” жел паркінде болды.
Біздің республикамыздың Үкіметі “жасыл” энергетика саласындағы алғашқыларды қолдайтынын атап өткім келеді, бірақ қолдаусыз-ақ бәсекеге қабілетті кейбір жобалар бар. Атап айтқанда, 2019 жылдың қараша айында аукционда Түркістан облысы Шәуілдір ауылындағы жел электр станциясының жобасы жеңіске жетті. Нысан киловатт үшін 12,5 теңге тариф алды. Салыстырсақ, Екібастұз ГРЭС-інің көмір энергиясы киловатты 5,6 теңге тұрады.
Алайда, тек жел генераторлары мен күн батареялары жаңа индустрияның құрылуын қамтамасыз ете алмайды. Қазақстан экономикасын “жасылдандыру” ету үшін, бірінші кезекте экспорттық экономикадан бас тарту, экологияға тиісті көңіл бөлмейтін және республикаға ондаған жылдар бойы табиғи рента төлемейтін Батыс және Қытай компанияларымен жер қойнауын пайдалану жөніндегі келісімшарттарды қайта қарау қажет.
Оның үстіне “жасыл экономика” жолында алға басу болып табылатын Алматы облысында атом электр станциясын салу қажет, өйткені нақ осы атом энергетикасы ең таза және көмірмен жұмыс істейтін, одан әрі жаңғырту перспективалары жоқ көптеген жылу электр орталықтарының шығарындыларын азайтады. Мұндай тәсіл жаңа өңдеуші салаларды қалыптастырудың жаңа сатысы және оның негізі болар еді.
Саяси шолушы Нұрлан Фадеев, арнайы “Эхо Казахстана” үшін.
Сурет: knews.kg
