Қазақстан ішкі жалпы өнім көлемі бойынша Орталық Азияда бірінші орында, бірақ бұл бірінші кезекте мұнай және пайдалы қазбалар өндірумен байланысты. Егер мұнай мен шикізат бағасы одан әрі төмендесе, көршілермен салыстырғанда, біздің елдің жағдайы нашар болуы мүмкін.
Мүмкін болатын экономикалық перспективалар туралы сөз болатын болса, даму векторы мен әлеует деңгейін ескеру қажет. Бұл тұрғыдан алғанда, елеулі экономикалық және адами әлеуеті бар Өзбекстан озып келеді, сондай-ақ даму жолында Қазақстанды басып озудың барлық перспективаларын алға тартыуда. Статистика көрсетіп отырғандай, Өзбекстанның экономикалық өсімі бірнеше жыл қатарынан 5%-дан асып отыр, бұл біздің республикамыздың жыл сайынғы өсімінен 4%-ға артық. 2025 жылға қарай Өзбекстан тарапы ЖІӨ-ні екі есе-100 миллиард долларға дейін арттыруға ниетті.
Көріп отырғанымыздай, Өзбекстандағы экономикалық даму қарқыны өте жоғары. Бірақ бұл елдің жалғыз ғана мақтанышы емес. Жаңа индустрияландыру және модернизация үшін Джизак облысында ресейлік “Росатом” корпорациясы салып жатқан атом электр станциясы түрінде берік энергетикалық база құлылуда.
Бұл мәселеде Өзбекстан Қазақстанды басып озды, бізге ауадай қажет атом электр станциясының құрылысы әлі де талқылау деңгейінде. АЭС салынса, біздің еліміз электр энергиясын өндіруді екі есеге арттырады, бұл өз кезегінде жаңа индустрияландырудың негізі болып, өндірістің жаңа сабақтас салаларын құрады.
Ия, басқа республикалар бізбен әлі бәсекелесе алмайды, бірақ бұл қол қусырып отыруға себеп емес. Дүниежүзі тап болған коронакризис бірінші кезекте, өз өндірісі жоқ, шикізат экономикаларына соққы береді. Жетекші халықаралық қаржы институттары Қазақстанның ЖІӨ жылдық көрсеткіші -2,7% құрауы мүмкін деп болжайды. Теріс өсу қарқыны 21 жылда алғаш рет тіркеледі.
Сарапшылардың арасында Өзбекстан алдағы 5-10 жыл ішінде Қазақстанды басып оза алатынына күмәнданатындар аз. Ташкентте өңдеу өнеркәсібіне және ресейлік өндірушілермен
ынтымақтастыққа баса назар аударады, бұл қазірдің өзінде республикаға сөзсіз артықшылықтар беріп отыр. Егер Нұр-Сұлтанда өздерінің алғашқы мәртебесін сақтағысы келсе, Индустрия салу үшін бізге атом энергетикасы және Еуразиялық экономикалық одақ шеңберінде бірлескен өндірістік жобалар қажет. Әйтпесе, еліміз Батыстың және басқа да дамыған державалардың шикізат шылауы бола отырып, экономикалық дамуда артында қалуы мүмкін.
Саясаттанушы Жанболат Шолпанов, арнайы «Эхо Казахстана» үшін
Сурет: inbusiness.kz
