Парламенттік күрестен бас тартқан партия алдамшы болады. Оған нақты мысал – парламенттік-мәслихаттық сайлауға бойкот жариялаған кезде абсолютті қабілетсіздікті көрсеткен Жалпыұлттық социал-демократиялық партия. Егер ЖСДП келесі сайлау науқанын елемейтін болса, оның қызметіне тыйым салынуы мүмкін. Бұл саяси “ойын” ережелерінің бірі.
Осыған орай, Парламент ішінде билік мойындаған оппозиция “Ақ жол” демократиялық партиясы мен Халық партиясы болды. Бұл жерде ақжолдықтар мен бұрынғы коммунистер неге бұрын парламенттік оппозиция болмағаны түсініксіз, өйткені оларға ештеңе кедергі болған жоқ. Мүмкін, бұрын олар жоғарыдан бұндай бұйрық алмаған болар.
Осыған байланысты Қазақстанда азаматтық наразылық та, жаңа партиялар мен қозғалыстар да қалыптасуы мүмкін деп болжауға батылым бар. Бұл ретте жаңа да, қазіргі де оппозициялық күштердің жетістігі халық мүдделерін қаншалықты көрсете және қорғай алатындығына байланысты. Алайда, ол үшін оларға белгілі бір саясатты жүзеге асырудың нақты әрекеттері мен әдістерінің балама бағдарламасы қажет.
Сонымен бірге, қоғамға және тұтастай алғанда елге жағдайды тұрақсыздандыру үшін Батыстың басқаруындағы ресейлік оппозиционер Алексей Навальныйдың қуыршақ саясаткерлері қажет емес. Иә, Қазақстанда мұндай адамдар да бар, бірақ қайталаймын: олар тек Батыстың мүддесі үшін әрекет етеді.
Қазақстанда сайлаудан кейін Respublika, Демократиялық партия, Oyan, Qazaqstan және басқа да бірлестіктер түріндегі бірқатар партиялар мен қозғалыстарды тіркеуі мүмкін. Бірақ бұл ұлттық либералды партиялар мен қозғалыстар қаншалықты нақты оппозиция бола алатыны үлкен мәселе, өйткені оларға көп жағдайда митингілер, көше шерулерін өткізуге еркін рұқсат етілді және олар биліктің көзқарастарына қайшы келмейтін батыстық күн тәртібін алға тартады. Осылай, алдамшы оппозициялық партиялардың саны ғана көбейеді деп болжауға болады.
Нұрлан Фадеев, саяси шолушы, арнайы «Эхо Казахстана» үшін
Сурет: pikabu.ru
