Соңғы уақытта Қазақстанның ұлтшыл қайраткерлері қоғамға өздерінің бар екендігін белсенді түрде еске сала бастады. Олардың кейбіреулерінің істері сотта қаралып, енді біреулері мағынасыз әрекеттері үшін ақталуда.
Жақында Nur Otan партиясы атынан Мәжіліс депутаты Бақытбек Смағұл өзін еске салды. Ол Қордайдағы жаппай тәртіпсіздіктерден кейін, қазақ тілін білмейді және әскери міндетін өтемейді деп бірден дүнгендерді айыптады. Кейінірек ол келтірген “фактілер” тиісті мемлекеттік органдар тарапынан теріске шығарылды. Сөйтіп, Смағұл өзін-өзі орден, медальдармен марапаттайтын кейіпкер болып шықты. Жақында желіде бір кездері мәжілісменнің кеудесіне тағылған “Қызыл Жұлдыз” ордені туралы ақпарат пайда болды. КСРО Қорғаныс министрлігінің мұрағатында, әрине, оның марапаттау құжаттары жоқ. Смағұлов , бұл ресми марапат емес, шынайы марапатқа өте ұқсас ерекшелік белгісі екенін айтып, өзін ақтады.
Жақында өзін еске салған тағы бір ұлтшыл қайраткер – өзін Қазіргі ұлтшылдықтың саясаттанушысы және идеологы деп атайтын Айдос Сарым. Ол бір кездері Әміржан Қосановқа көмектесіп, оның сайлауалды штабында болған. Қараша айында ол Nur Otan қатарына кіріп, бұрынғы “жақтаушыларының” қатты сынына ұшырады. Олар бір-екі жыл бұрын Сарым “Жаңа Қазақстан” оппозициялық қозғалысын құрудың бастамашыларының бірі болғанын еске алды. Билік партиясына кіруінің себебін Сарым республикан саяси реформалауға қатысу мүмкіндігімен түсіндіреді.
Өзін ұлттық демократ деп атағанды жөн көретін Мұхтар Тайжан да ақпарат өрісінде пайда болды. Қазір ол өзінің бұрынғы “демеушісі” – ұлттық либералды олигарх Марғұлан Сейсембаевпен соттасуда. Сейсембаев бүкіл елге Тайжанның қызметін қаржыландырғанын және оның отбасын асырағанын айтқаннан кейін, олардың арасындағы қақтығыс өрши түсті. Тайжанға оның мәлімдемесі ұнамады, сөйтіп ол беделіне нұқсан келтіргені үшін сотқа шағымданды.
Сондай-ақ, ұлтшыл Серікжан Мәмбеталин Мұхтар Тайжанды әшкерелеп сөйлегісі келеді. Ол бір кездері Тайжанды өзінің “Руханият” партиясының сайлауалды тізіміне енгізген. Айтпақшы, ол депутаттық орындар үшін ешқашан жарысқа қатысқан жоқ, өйткені айқын ұлттық патриоттық көзқарастың салдарынан дауыс беруден бір-екі апта бұрын сайлаудан шығарылды. Жақында Мамбеталин Facebook-те хабарлама жариялады, онда өзінің кітабында 2015 жылы оған қарсы ұлттық араздықты қозғау бабы бойынша қылмыстық істің ашылуы туралы, сондай-ақ оның “Руханият” бойынша серігінің сол оқиғада қандай рөл атқарғаны туралы жазатынына уәде берді.
Көріп отырғанымыздай, ұлтшыл қозғалыстың жетекшілері бір-бірімен алысуда, дегенмен саяси жүйеде жақсы орында, олардың бірнешеуі Nur Otan партиясының мүшелері. Ұзақ уақыт бойы Ұлттық қоғамдық сенім кеңесінің құрамында ұлтшылдық пен руссофобияның көрнекті идеологтары мен қайраткерлері – Мұхтар Тайжан, Расул Жұмалы және Айдос Сарым болды. Олардың барлығы “Жаңа Қазақстан” қозғалысына белсене қатысып, президенттік сайлауда өз сайлаушыларын алдап, Әміржан Қосановты қолдады. Олар бір-бірімен қақтығысып жатса да, бүгін Қордайдағы сияқты этникалық бүліктерді идеологиялық ақтау үшін қайтадан қолдану қауіп бар.
Олар “Ашаршылық” туралы заң жобасын, бар жігерімен елдегі декоммунизация науқанын қолдап, сондай-ақ Еуразиялық экономикалық одақ шеңберінде Қазақстанның одан әрі интеграциялануына мүдделі емес белгілі бір топтар мен олигархтардың мүдделеріне қызмет ете отырып, орыс тілінің ресми мәртебесін жою ұранын ұсынады.
Саясаттанушы Жанболат Шолпанов, арнайы «Эхо Казахстана» үшін
Сурет: camonitor.kz
