Өткен бейсенбіде Ұлттық қоғамдық сенім кеңесінің отырысында Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстан жерді шетелдіктерге сатуға да, жалға беруге де болмайтынын айтып, жер туралы мәселеге нүкте қойды.
Енді Қазақстанның бірде-бір жер телімі шетелдік азаматтар мен компаниялардың қолына түспейтін сияқты, бірақ іс жүзінде олай емес. Кез-келген тыйымды айналып өтуге мүмкіндік беретін әрдайым амалдар бар екенін ұмытпаған дұрыс, жоғары лауазымды тұлғалар олар туралы жақсы біледі. Сондықтан жекелеген келісімдер жүргізілгенде жер телімдері шетелдіктердің меншігіне түсетінін жоққа шығармас едім.
Қазір кейбір жеке тұлғалар мәлімдеп отырғандай, жер телімдерін республиканың азаматтарына тарату мәселесіне келетін болсақ, мен онымен келіспеймін. Неліктен? Өйткені ол жерлер мақсатына сай пайдаланылмайды: кейбіреулері сатады, енді біреулері банкке салады. Жерді жеке тұрғын үй құрылысына немесе өңдеуге беру бізде бұрыннан бар, бірақ оның мағынасы жоқ. Мысалы, қазір бос тұрған жайылымдарды алайық.
Ауыл шаруашылығын дамыту тұжырымдамасын анықтамай, ешқандай сенімділік болмайды. Осы тұжырымдамамен бірге біздің барлық жеріміз мақсатына сай пайдаланылуы үшін тиімді жер реформасы қажет. Әйтпесе, қазақстандықтар бұдан әрі де ауыл шаруашылығы саласын тиімсіз және одан бас тарту керек деп есептейтін болады.
Шынында да, қазіргі тыйым бірлескен кәсіпорындар құру арқылы оңай шешілді, шетелдіктер қазақстандық қатысу бар екенін көрсетіп, жерді өздері пайдаланды. Сонымен қатар, миллиондаған гектар егістік және жайылымдық жерлер латифундистердің қолына түсті, олар жерді пайдаланған жоқ, ал фермерлер жер тапшылығы мен арзан несиелердің жоқтығынан амалсыздан отыр. Мүмкін сондықтан да Қазақстан азық-түлік пен ет өнімдерін белсенді импорттаушы болып отыр, жиырма жыл бұрын бұны елестету мүмкін емес еді.
Жанболат Шолпанов, саясаттанушы, арнайы Эхо Казахстана»
Сурет: eldala.kz
