PwC Kazakhstan аудиторлық-консалтингтік компаниясының сайтында осы жылдың үшінші тоқсанынының макроэкономикалық есебі пайда болды. Онда жетекші экономистердің, ғалымдар мен банкирлердің болжамдары мен пікірлерін жиналған. Шолуда біздің еліміздің алдағы 2-3 жылдық экономикалық дамуына пайымдау берілген.
Осылайша, 59 сарапшы алдағы екі жылда Республикада,кейін қалпына келетін, ұзаққа мерзімге созылатын экономикалық төмен белсенділік күтілетінін айтты. Олардың пікірінше, оның себебі, кәсіпкерлерге бұрынғы көрсеткіштерге жетіп, жаңа мүмкіндіктер іздеу уақыт қажет.
Сауалнамаға қатысқандардың 25%-ы Қазақстан депрессияға ұшырап, соның салдарынан экономика дағдарысқа дейінгі көрініске орала алмайды деп санайды.
Сондай-ақ, кейбір сарапшылар Brent маркалы мұнай 5 жыл ішінде барреліне 70 долларға дейін қымбаттайды деп болжайды. Респонденттердің 94%-ының айтуынша, алдағы жылы оның құны 50 доллардан аспайды.
Валюта бағамына келетін болсақ, девальвациялық күту жоғары болып қалды. Сарапшылардың 40%-дан астамы бір жыл ішінде доллар 440 теңгеге дейін көтеріледі деп санайды. Сауалнамаға жауап бергендер 5 жыл ішінде ұлттық валюта бір доллар үшін 450-480 теңгеге дейін әлсіреуі мүмкін деп ойлайды.
Экономист Дінмұхамед Шайкаков: “Ақша массасының өсуі, инфляцияның жеделдеуі, экономиканың импортқа тәуелділігі – аталған барлық факторлар теңге бағамының динамикасына теріс әсер етеді. Қазіргі уақытта Ұлттық Банк доллардың нығаюын айырбас пункттерінің/биржалардың жұмысын шектеу, валюталық заңнаманы қатаңдату, жалған еркін бағам қалыптастыру, Ұлттық қор қаражатын “күйдіру”, сауда-саттықтың арнайы режимін енгізу сияқты шаралармен тежеп отыр. Бұл шаралар қанша уақытқа әсер ететінін уақыт көрсетеді. Алайда, біз серіппені неғұрлым қатты қыссақ, соғұрлым алысқа айтылатынын есте ұстаған жөн”, – деді.
Респонденттердің көпшілігі келесі жылы тұтыну бағаларының индексі едәуір артады деп санайды. Инфляцияның шекті деңгейі, олардың пікірінше, 9% құрайтын болады.
“Республиканың қаржылық жағдайы нашарлайды. Ағымдағы жылдың бірінші жартыжылдығында Ұлттық қордан трансферт 3,5 миллиардты құрады, Үкімет көмек пакетін жариялағанға дейін де үлкен болды. Мұнайдан кірісінің төмендігі, экономикалық белсенділіктің төмендеуі және бұл трансферттер алдағы үш жылда девальвацияға әкелуі мүмкін. Осыған байланысты инфляция артады”, – деп атап өтті ISE экономика профессоры Қайрат Мыңбаев.
Ұзақ мерзімді болжамдарға келетін болсақ, сарапшылар оптимистік көрсетті – олардың 85%-ы 3-5 жыл ішінде біздің елімізде инфляция баяулайды, содан кейін тіпті де 1,3% -ға төмендейді деп ойлайды.
