Бүгіннен бастап АҚШ Ашық аспан шарты бойынша өз міндеттерін ресми түрде тоқтатты. Америкалықтар қабылдаған қадам үлкен алаңдаушылық туғызады, өйткені ол әлемдік тұрақтылыққа қауіп төндіреді және елдер арасында шиеленіс тудырады.
Келісімге 1992 жылы қол қойылды. Бұл елдер арасында сенімді нығайту мақсатында бір-бірінің аумақтарын айналып өтуге мүмкіндік береді. Олар жылына рұқсат етілген бақылау
ұшуларының санын белгілейді. Атап айтқанда, Ресей мен АҚШ аумағында жылына 42, ал қалған мемлекеттерде – 12-ден артық ұшу болмауы керек. Шартқа қол қойылған сәттен бастап барлығы бір мыңнан астам миссия орындалды. Оған Қазақстан Республикасын қоса алғанда, АҚШ-сыз, 33 мемлекет кіреді.
Ресей Сыртқы істер министрлігінің өкілдері АҚШ-тың осы Келісімнің міндеттерін орындауды тоқтатуға ой-пікір білдірді. СІМ мұндай шешім келісімді бұзуға бағытталған әрекеттен басқа ештеңе емес деп мәлімдеді. Шын мәнінде, бұл солай. Шынында да, қазір Ресей Федерациясына бұл келісім-шартта болу тиімді емес, өйткені басқа қатысушылар, атап айтқанда Батыс елдері Ресей территориясының үстінен барлау рейстерін жүргізіп, деректерді американдық барлауға жібереді.
Ия, АҚШ келісімнен шығуының себебі ұлттық мүдделерге сәйкес келмейді деп түсіндіреді. Бірақ, шын мәнінде, бұл қадам барлау деректерін алу үшін жасалады. Осылайша, АҚШ бәрін алдауға тырысуда, бірақ бұл алдауды ашу оңай.
Қазіргі жағдайда Қазақстанның көмегімен Ресей туралы барлау деректерін алуға тырысса, американдықтарға көнбей, АҚШ-тың түрлі авантюраларынан берік қалқан бола алатын Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымы мемлекеттерімен ынтымақтастықты нығайту және кеңейту керек деп санаймын.
Халықаралық қатынастарды зерттеу орталығының сарапшысы Мұхтар Асанов, арнайы «Эхо Казахстана» үшін
