АҚШ-тың Қазақстанда өз ықпалын жоспарлы түрде күшейтуге әрекет етіп жатқаны көзге көрініп тұр. Тамыз айында біздің елімізде американдық үкіметтік емес ұйымдардың кеңеюі туралы жарияланды. Содан кейін Американың Сауда палатасы базасында Қазақстан-Америка Іскерлік кеңесін құру туралы белгілі болды. Осыған байланысты америкалықтар Қазақстанға неге осындай көңіл бөлуде деген сұрақ туындайды.
АҚШ-тың қауіпсіздік тұжырымдамасына сәйкес Американың басты қарсыласы Ресей мен Қытай екенінен бастағым келеді. Вашингтонда егер Мәскеу мен Пекин жақындасса, олар бұл дуэтті тоқтата алмайтынын түсінеді. Сондықтан Америка Ресей Федерациясы мен Аспан асты елі арасындағы байланысты үзуге, ол үшін Қазақстан мен басқа да Орталық Азия республикаларын пайдалануға тырысуда.
Орталық Азия халықтарына Русофобия мен китаефобияны енгізумен қатар, АҚШ Таулы Қарабақтағы Армения мен Әзірбайжан арасындағы қақтығысты шиеленістіру үшін Түркияны, Ресейдің айналасында тұрақсыздық доғасын құру мақсатында Беларусьтен бастап Украина, Қырым, Таулы Қарабақты, ал одан әрі Әзірбайжан арқылы Қытай шекарасына дейін Қырғызстанды пайдаланды.
Американдықтардың Армения мен Әзірбайжан арасындағы қызу шайқастарға тікелей қатысы бар екеніне күмәнім жоқ, өйткені АҚШ елшілігі қарулы қақтығыс басталғанға дейін екі күн бұрын өз азаматтарына армян-әзірбайжан шекарасы бойымен саяхаттап, Қарабаққа бармау керектігін ескерткені кездейсоқ емес.
Вашингтон АҚШ азаматтарын күрделі ішкі саяси жағдайдан алшақтату үшін аймақтық қақтығыстарды ұйымдастыра алады және оған дайын. Егер осыған сүйенсек, біздің аймақта шиеленістің артқанын көреміз. Сонымен қатар, Орталық Азияда Қытайды Ресейден алшақтату үшін қызғылт сары төңкерістерді ұйымдастыруға талпыныс болуы мүмкін. Сонда бұл елдер тек Қиыр Шығыс арқылы байланыс жасайды.
Қалай болғанда да, АҚШ Орталық Азиядан кетер емес, тек Ресей мен Қытайдың аймақтағы ықпалының артуына қарсы шеп құруға тырысып, өзінің қатысуын арттыруда.
Халықаралық қатынастарды зерттеу орталығының сарапшысы Мұхтар Асанов, арнайы “Эхо Казахстана” үшін.
